Projekt ten jest przykładem realizacji założeń ERA-Net Smart Grids Plus, międzynarodowej inicjatywy 21 krajowych i regionalnych agencji finansujących z całej Europy. Wykorzystując fundusze krajowe i dofinansowanie z Unii Europejskiej, wspomagają one transgraniczne inicjatywy w sektorze inteligentnej energii. Inicjatywy te mają łączyć w jedno zarówno przedsiębiorstwa użyteczności publicznej, firmy, środowiska akademickie, jak i społeczności i prywatnych odbiorców – wszystko w celu przekształcenia europejskiego systemu energetycznego w inteligentny i zrównoważony. Inicjatywa ERA-Net Smart Grids Plus podkreśla rolę międzynarodowej współpracy przy jednoczesnym docenianiu specyfiki i potrzeb danego regionu i kraju, włączając w to również mieszkańców. Idealny projekt powinien bowiem uwzględniać trójwarstwowe podejście, biorąc pod uwagę aspekty techniczne, społeczne i ekonomiczne.

Interaktywne narzędzia i współpraca na lokalnym szczeblu

Przykładem takiego właśnie wzorcowego projektu jest RIGRID (Rural Intelligent Grid), projekt  inteligentnych sieci elektroenergetycznych na obszarach wiejskich. Punktem wyjścia było założenie, że odnawialne źródła energii (OZE) staną się podstawowym elementem infrastruktury elektroenergetycznej. W najbliższych latach przewiduje się dalszy wzrost ich znaczenia, ze względu na dążenia Unii Europejskiej pokrycia do 80 proc. całkowitego zapotrzebowania na energię elektryczną przez OZE do roku 2050. Równocześnie jednak projektanci elektrowni opartych na źródłach odnawialnych spotykają się z coraz większym sprzeciwem ze strony społeczności lokalnej, utrudniającym instalacje nowych elektrowni. Główną przyczyną tej sytuacji jest brak zaangażowania lokalnych społeczności w procesy planowania i podejmowania decyzji inwestycyjnych.

- Dlatego tak ważne jest wdrażanie koncepcji interaktywnej metodologii oraz narzędzi do planowania i sterowania działaniem infrastruktury elektroenergetycznej na obszarach wiejskich, a także realizowania instalacji demonstracyjnych. Istotnym elementem projektu jest komunikacja ze społecznością lokalną, zrozumienie ich wątpliwości i oczekiwań z jednej strony, z drugiej zaś wyposażenie ich w niezbędną wiedzę oraz zaangażowanie ich w projekt. W ten sposób można pomóc przyszłym inwestorom w OZE w uzyskaniu społecznej akceptacji dla projektów inteligentnych sieci  – mówi Michał Ramczykowski, prezes Europejskiego Instytutu Miedzi.

EIM jest jednym z partnerów projektu, współpracując z Instytutem Elektroenergetyki Politechniki Warszawskiej (odpowiedzialnym za realizację zadań badawczych) i polską spółką Electrum, partnerem przemysłowym. Najważniejszym partnerem po stronie niemieckiej jest Instytut Fraunhofera, posiadający bogate doświadczenie w realizacji projektów inteligentnych sieci. Dodatkowo IFF odgrywa rolę głównego koordynatora projektu. Projekt finansuje Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach konkursu ERA-Net Smart Grids Plus.

Redukować emisję CO₂, przynosić korzyści ekonomiczne

Kluczowe w przypadku projektu RIGRID jest realizowanie trzech wspomnianych wyżej aspektów: technicznego, społecznego i ekonomicznego. Pierwszy z nich dotyczy technicznej realizacji inteligentnej sieci. Poprzez dostarczenie, a następnie integrację z gminnym systemem lokalnych, odnawialnych źródeł energii gmina zyska większe bezpieczeństwo i niezawodność dostaw. Obecnie, według danych uzyskanych od operatorów systemu dystrybucji energii, przeciętny odbiorca na obszarze objętym projektem RIGRID nie ma zasilania przez średnio 4,5 godziny w roku – co jest wartością wyższą (a więc gorszą) niż średnia krajowa. Dzięki projektowi jest dużą szansa na poprawienie tych wyników. Co więcej, dzięki generacji OZE możliwa jest redukcja emisji CO2 w regionie.

Aspekt społeczny stawia na korzyści pozaekonomiczne dla społeczności. W projekcie RIGRID uczestniczy gmina w północnej części Polski, która jest regionem o charakterze rolniczym, bez zakładów przemysłowych. Ta cecha sprawia, że jest nieatrakcyjna dla młodych, wykształconych ludzi. Nowoczesne technologie wykorzystania odnawialnych źródeł energii mogą zmienić tę sytuację, tworząc nowe miejsca pracy dla obecnych mieszkańców. Może to ograniczyć bezrobocie w regionie.

Ostatni aspekt dotyczy korzyści ekonomicznych. Jego ciekawym przykładem jest rozwijająca się „turystyka energetyczna”. Osoby zainteresowane informacjami o inwestycjach w regionie wybierają to miejsce jako cel wyjazdu wakacyjnego. Zwiększona turystyka stwarza bezpośredni dochód dla społeczności. Jednak aby osiągnąć sukces w tej dziedzinie, społeczność lokalna powinna zrozumieć wartość dodaną, jaką stwarzają inwestycje w OZE, zaakceptować instalacje w swoim sąsiedztwie i brać udział w projektach. To są właśnie cele projektu RIGRID – aby przez odpowiednią komunikację zaangażować mieszkańców i propagować osiągnięcia szerokiemu gronu odbiorców.

- Na przykładzie projektu sieci inteligentnej Smart Grid w Dardesheim w Niemczech oraz na terenach województwa podlaskiego pokażemy, że rozwój sieci inteligentnych na obszarach wiejskich stanowi dobrą przestrzeń dla realizacji i testowania nowych narzędzi planowania. Narzędzi, które w dalszej perspektywie mogą być wdrażane na o wiele większą skalę – mówi Michał Ramczykowski.

Właśnie tym przykładom oraz wspomnianej międzynarodowej inicjatywie poświęcona była konferencja prasowa zorganizowana w środę 16 listopada w Barcelonie przez przedstawicieli ERA-Net Smart Grids Plus. Stanowiła jedno z wydarzeń European Utility Week, corocznego spotkania najważniejszych firm i przedstawicieli europejskiej branży energetycznej, podczas którego poruszane są zagadnienia inteligentnych rozwiązań m.in. w magazynowaniu energii czy bezpieczeństwie energetycznym. Filozofię i założenia ERA-Net Smart Grids Plus przedstawiał Michael Hübner, koordynator inicjatywy, natomiast o wsparciu Unii Europejskiej dla tego programu opowiadał Rémy Dénos, reprezentujący departament energii Komisji Europejskiej. Samemu projektowi RIGRID poświęcone było wystąpienie Michała Ramczykowskiego, prezesa Europejskiego Instytutu Miedzi.

Wkrótce uruchomiona zostanie strona internetowa projektu, pod adresem www.rigrid.pl, na której będzie można znaleźć informacje na temat postępów RIGRID. Europejski Instytut Miedzi prowadzi też portal edukacyjny w obszarze elektroenergetyki www.Leonardo-ENERGY.pl.

Źródło.: Europejski Instytut Miedzi

Fot. ilustracyjne: 123rf