Ciepło w centrum transformacji, a my w centrum zmian

Wyobraźmy sobie świat bez ciepła. Bez ogrzewanych domów, gorącej wody w kranie, bez pary napędzającej przemysł. Trudno, prawda? Ciepło jest podstawą naszego codziennego funkcjonowania, choć „statystyczny Kowalski” rzadko myśli o nim w kategoriach strategicznych decyzji i długofalowych inwestycji. Po prostu było. I jest. Jak powietrze. A czy będzie? Kwestia, skąd czerpiemy ciepło, nigdy nie była tak kluczowa, jak teraz.

W świecie, gdzie polityka klimatyczna Unii Europejskiej nadaje tempo zmianom, koszty emisji CO₂ rosną, a technologie odnawialne stają się koniecznością, sektor ciepłowniczy znalazł się w centrum transformacji energetycznej. Rewolucyjne zmiany to już nie odległa przyszłość, a teraźniejszość, która dzieje się na naszych oczach. A jeszcze kilka lat temu owa transformacja wydawała się perspektywą, o której można „na spokojnie” dyskutować – kiedy, jak, w jakim tempie... Dziś, gdy wszystko gwałtownie przyspiesza, pytanie nie brzmi „czy”, ale „jak szybko i za jakie pieniądze?”.

Pakiet „Fit for 55”, nowe zasady systemu EU ETS, dyrektywa o efektywności energetycznej – to nie tylko suche przepisy, a realne wyzwania dla polskich ciepłowni, które muszą znaleźć sposób na modernizację, zanim koszty emisji i brak dostępnych technologii doprowadzą je do ściany.

Czy gaz to realna alternatywa, czy tylko rozwiązanie przejściowe? Jaką rolę odegrają pompy ciepła, geotermia, biomasa? I czy kogeneracja na wodór to przyszłość, czy wciąż pieśń przyszłości, ale odległej? To pytania, na które nie ma jednej odpowiedzi, tak samo jak nie ma jednego „złotego środka” na dekarbonizację ciepłownictwa.

Jednak niezależnie od tego, jakie technologie zostaną wybrane, jedno pozostaje niezmienne – ciepło musi docierać do odbiorcy końcowego w sposób nieprzerwany i przystępny cenowo. To on, mieszkaniec miasta czy użytkownik budynku, odczuje skutki każdej decyzji podjętej przez sektor ciepłowniczy. Transformacja nie może odbywać się więc w oderwaniu od ludzi. Bez budowania świadomości i społecznej akceptacji żadne zmiany nie będą skuteczne.

Nie można jednak mówić o transformacji, patrząc tylko na duże spółki. Podobno rozmiar nie ma znaczenia, ale czy rzeczywiście tak jest? Jak wygląda dostęp do technologii i finansowania w przypadku małych przedsiębiorstw ciepłowniczych? Bez odpowiednich mechanizmów wsparcia mogą zostać zmuszone do ograniczania działalności, co w efekcie uderzy w lokalne społeczności, dla których są jedynym dostawcą ciepła. Ten temat będzie szerzej omawiany w debacie podczas Wiosennego Spotkania Ciepłowników w Zakopanem.

Przyszłość ciepłownictwa nie może być zatem rozpatrywana jedynie przez pryzmat globalnych strategii i technologii, ale także w kontekście realnych, lokalnych wyzwań, z jakimi mierzą się zarówno duże, jak i małe podmioty. Potrzebujemy elastycznych rozwiązań, dostosowanych do skali i możliwości każdej spółki, jak i właściwych osób na stanowiskach zarządczych, którzy będą potrafili sprostać wyzwaniom „czasów zmian”, o czym szeroko dyskutowaliśmy podczas konferencji Zarządzanie Przedsiębiorstwem Ciepłowniczym.

Ciepło w centrum transformacji energetycznej

Temat numeru: Ciepło w centrum transformacji energetycznej

Zarządzanie

Transformacja energetyczna

Alternatywne i odnawialne źródła energii

Utrzymanie ruchu