Podstawowym paliwem, z którego jest wytwarzane ciepło w MPEC-Włocławek jest miał węgla kamiennego pozyskiwany z polskich kopalń bądź z importu za pośrednictwem krajowych dostawców. Przy podejmowaniu decyzji o zakupie opału istotnymi elementami są: cena, jakość oraz wymagania środowiskowe. W procesie produkcji ciepła ocena jakości węgli spalanych w rusztowych kotłach ciepłowniczych jest zagadnieniem złożonym, a decydują o niej takie czynniki jak:

• wartość opałowa węgla, wilgotność, zawartość części niepalnych, temperatura mięknięcia popiołu, lub zjawisko koksowania na ruszcie dotyczące emisji zanieczyszczeń,
• zawartość siarki palnej i chloru,
• skład frakcyjny dostarczonego węgla, szczególnie udział zawartości podziarna, czyli frakcji o średnicach zastępczych mniejszych niż 1 mm.

Paliwo i woda mają znaczenie

Unijne dyrektywy oraz krajowe akty prawne limitują emisję zanieczyszczeń do atmosfery. Przepisy nakazują redukcję CO2, SO2, NOX oraz pyłów, natomiast nie ograniczają emisji związków chloru, stanowiących składnik węgla organicznego. Zawarte w spalinach związki chloru są dodatkowym czynnikiem korozyjnym elementów kotłów i kanałów spalinowych, jak również składnikiem
kwaśnych deszczy. Jakość węgla stosowanego do procesu spalania w przedsiębiorstwie ciepłowniczym stanowi bardzo ważne zagadnienie w jego działalności. Złej jakości węgiel oprócz niebezpieczeństwa przekroczenia norm emisji, generuje również problemy eksploatacyjne. Spalanie węgla o lepszych parametrach jakościowych daje korzyści zarówno techniczne, ekonomiczne, jak i ekologiczne.

Biorąc pod uwagę koszty, najbardziej efektywnym sposobem obniżenia emisji pyłów i dwutlenku siarki oraz ilości odpadów stałych w przedsiębiorstwie jest stosowanie paliw wysokiej jakości. Lepszy węgiel jakościowo to obniżenie kosztów transportu paliwa ze względu na mniejszą jego masę, obniżenie kosztów eksploatacyjnych urządzeń produkcyjnych, kosztów odżużlania i odpopielania oraz kosztów składowania odpadów.

Poziom bezpieczeństwa dostawy ciepła do odbiorców jest zależny również od jakości paliwa stosowanego w procesie produkcji ciepła, możliwości jego magazynowania oraz zdolności i skłonności do tworzenia rezerw przez zarządzających przedsiębiorstwem. Jakość miału węglowego używanego do produkcji ciepła w wysokim stopniu zależna jest od:

• wartości opałowej zawierającej się w granicach od 21MJ/kg do 23 MJ/kg,
• zawartości popiołu na poziomie nieprzekraczającym 20%,
• zawartości wilgoci do 15%,
• zawartości siarki do 0,6% gwarantującym dochowanie norm emisji,
• odpowiedniej granulacji miału węglowego.

W praktyce gospodarczej bardzo często okazuje się, że oprócz wyżej wymienionych właściwości, na poziom jakości paliwa oraz efektywność procesu produkcji ciepła, oddziaływają również niezauważane i niedoceniane cechy węgła, takie jak: temperatura mięknienia popiołu, zdolność spiekania, liczba ROGI, zawartość sodu i potasu.

Dostawa węgla na teren ciepłowni MPEC Włocławek jest realizowana transportem kolejowym, a w razie zaistnienia konieczności również transportem samochodowym. Większość opału na potrzeby produkcji ciepła jest gromadzona na placu opałowym na terenie ciepłowni jeszcze przed wystąpieniem wysokiego sezonu.

Ważne miejsce w procesie produkcji ciepła i dystrybucji w systemach zajmuje woda będąca nośnikiem (medium) wyprodukowanej energii. Przedsiębiorstwo w swej działalności gospodarczej korzysta głównie z wody pochodzącej z własnego ujęcia głębinowego (20 m) zlokalizowanego na terenie ciepłowni (fot. 1.). W razie potrzeby działalność produkcyjna przedsiębiorstwo może być wspomagana wodą z miejskiej sieci wodociągowej. Dwa niezależne źródła dostaw wody zdecydowanie podnoszą bezpieczeństwo funkcjonowania ciepłowni i wywiązywania się ze swoich zobowiązań. Własne ujęcie wody dodatkowo gwarantuje utrzymanie niskiej ceny pozyskania tego czynnika wykorzystywanego w całym systemie przedsiębiorstwa.

Przeczytaj więcej w magazynie Energetyka Cieplna i Zawodowa nr 2/2014.