Z paliw energetycznych Polska bogata jest tylko w zasoby węgla kamiennego i brunatnego. Zasoby geologiczne węgla kamiennego wynoszą ponad 50 mld ton, a węgla brunatnego ponad 23 mld ton – to jest czarny i brunatny skarb Polski. Posiadane zasoby ropy naftowej i gazu są pomocne jako dywersyfikacja źródeł energii, ale z uwagi na ich uwarunkowania nie mogą stanowić bazy podstawowej. Natomiast zasoby gazu łupkowego są na etapie rozpoznania. Prawdopodobieństwo, że stan zasobów będzie istotny na poziomie przemysłowym, jest niskie. Dotychczasowa polityka energetyczna Polski jest zbiorem różnych celów przy braku jednej doktryny górniczo-energetycznej opartej na krajowych uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych wypracowanych w ostatnich dekadach. W ostatniej dekadzie paliwo węglowe było zastępowane gazem (gaz łupkowy), energetyką atomową i odnawialną.

Dopiero w ostatnim roku status węgla ulega poprawie, co jest dobrym wyznacznikiem na przyszłość. Dlatego dla dalszego rozwoju gospodarczego kraju, ale także stabilności gospodarczo-politycznej partnerów unijnych, należy dołożyć wszelkich starań, aby uzyskać konsensus polityczny w Polsce i akceptację Unii Europejskiej na polską nową doktrynę energetyczną na następne dekady XXI wieku.

Doktryna mówi, że: polska energetyka opiera się na węglu, z elektrowniami o wysokiej sprawności z wykorzystaniem czystych technologii węglowych z zasadą, że w pierwszej kolejności winny być wykorzystywane krajowe zasoby surowców energetycznych, uzupełnione o ekonomiczną energię odnawialną, a w drugiej kolejności paliwa i technologie z importu.

W kraju powinno się opracować ponad podziałami politycznymi nową politykę surowcowo-górniczą odnośnie do węgla brunatnego na następne dekady XXI wieku. Bogactwem narodowym naszego kraju jest węgiel brunatny. Udokumentowane zasoby węgla brunatnego wystarczą na wiele dekad. Potrzebne są również inne zmienione uregulowania formalno-prawne, umożliwiające kontynuację i rozwój branży węgla brunatnego. Bez pomocy rządu i parlamentu scenariusze rozwoju branży zostaną tylko na papierze.

Dla realizacji polskiej doktryny górniczo-energetycznej w zakresie branży węgla brunatnego proponuje się zrealizowanie poniżej wymienionych „kroków milowych”:

1. Opracowanie nowej Polityki Surowcowej Polski wraz ustawowym chronieniem -zabezpieczeniem złóż węgla brunatnego przed ich powierzchniową zabudową.

2. Ustalenie listy złóż strategicznych węgla brunatnego (kamiennego) dla gospodarczego wykorzystania w XXI wieku.

3. Usprawnienie postępowań związanych z uchwalaniem studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w rejonie inwestycji górniczych.

Usprawnienie postępowań zmierzających do uzyskania decyzji środowiskowej.

5. Usprawnienie procesu pozyskiwania i przedłużania koncesji wydobywczych przez ustawowe opracowanie nowych zasad formalno-prawnych budowy nowych kopalń na wzór ustawy autostradowej, czy też ostatnio o gazie łupkowym.

6. Zniesienie wymogu uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w przypadku przedłużania koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż;

7. Uniemożliwienie czasochłonnego „przeciągania” postępowań i blokowania inwestycji
w trakcie postępowań administracyjnych, które toczą się z udziałem społeczeństwa.

8. Weryfikacja polityki fiskalnej państwa tak, by dostosować poziom obligatoryjnych obciążeń branży do jej możliwości płatniczych.

9. Opracowanie nowej Polityki Energetycznej Polski do roku 2050 wraz z wdrożeniem rynku mocy.

Elity rządzące w kraju winny ponad podziałami politycznymi określić listę wyłączenia określonych terenów na rzecz działalność górniczej. Powinny zostać zabezpieczone złoża kopalin, np. węgla brunatnego i kamiennego, przed ich blokowaniem, a mieszkańcom tych terenów należy zapewnić w określonym czasie godziwą rekompensatę za wykup nieruchomości oraz korzyści ze współpracy z górnictwem, np. rentę eksploatacyjną z zysku dla właścicieli nieruchomości w obszarze górniczym.

Bez przedstawionych powyżej zmian w procesie formalno-prawnym jest małe prawdopodobieństwo wybudowania następnych, tak potrzebnych kopalń węgla brunatnego, kamiennego, rud cynku i ołowiu czy innych kopalin – Polska wówczas stanie się eksporterem kopalin a miejsca pracy pozostaną poza granicami.

Wykorzystajmy złoża węgla brunatnego - zasoby naturalne, którymi obdarzyła nas natura poprzez wspieranie realizacji projektów kraju i mających pozytywny wpływ na polską gospodarkę dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju na I połowę XXI wieku i w dalszej perspektywie - dodaje prof. Zbigniew Kasztelewicz.