Na wstępie obrad Pełnomocnik Prezydenta RP ds. Ochrony Środowiska Polityki Klimatycznej i Ochrony Środowiska Paweł Sałek podkreślił, że jest to już kolejne (niejako cykliczne) spotkanie eksperckie organizowane przez NFOŚiGW w obszarze energii i środowiska. Zaznaczył, że debaty takie są bardzo potrzebne i ważne, w szczególności w obszarze ciepłownictwa, które obejmuje ponad 22 tys. km sieci oraz 284 ciepłownie komunalne, przed którym stoją obecnie ogromne wyzwania – w kontekście walki ze smogiem oraz konieczności dostosowania polskiego prawa do legislacji unijnych, takich jak pakiet zimowy czy dyrektywa o efektywności.

Poza wspomnianym doradcą Prezydenta RP ds. Ochrony Środowiska i Polityki Klimatycznej, w konferencji wzięli udział m.in.: Z-ca Przewodniczącego Senackiej Komisji Środowiska senator RP Alicja Zając, Przewodniczący Sejmowej Komisji Energii i Skarbu Państwa poseł Maciej Małecki, poseł Paweł Rychlik, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Sławomir Mazurek, przedstawiciel Ministra Energii, Zastępca Dyrektora Departamentu Funduszy Europejskich w ME Marcin Janiak, Prezes Zarządu BOŚ SA Bogusław Białowąs, Wiceprezes Zarządu Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie Bogusław Regulski, Prorektor ds. Nauki Politechniki Częstochowskiej prof. Tomasz Popławski, Dziekan Wydziału Elektrycznego Politechniki Częstochowskiej prof. Katarzyna Oźga, prof. Andrzej J. Osiadacz z Politechniki Warszawskiej oraz Iwona Gajdzik-Szot – Członek Zarządu ds. Ekonomicznych JSW Koks SA. Radę Nadzorczą i Zarząd NFOŚiGW reprezentowali: prof. Roman Niżnikowski – Przewodniczący Rady, prof. Janusz Wojdalski – Członek Rady oraz Artur Michalski – Wiceprezes Zarządu, który przywitał gości i uczestników konferencji.

Podczas obrad, które prowadził Marcin Jamiołkowski, Kierownik Zespołu Programowego w Departamencie Energii NFOŚiGW, przedstawiono wiele opinii, ocen, analiz i refleksji dotyczących ciepłownictwa i efektywności energetycznej. Oto najważniejsze wątki z dyskusji odbytej w siedzibie NFOŚiGW: 

Poseł Maciej Małecki podkreślił, że problemy walki ze smogiem i ciepła sieciowego wymagają opracowania i konsekwentnej realizacji merytorycznych programów – zarówno ze strony rządu, jak i NFOŚiGW. Konsekwentna ich realizacja przyczyni się do poprawy jakości życia mieszkańców, przy czym sieciowe dostarczanie ciepła jest szczególnie ważne w mniejszych miejscowościach. Parlamentarzysta stwierdził równocześnie, że ciepłownictwo i gospodarka komunalna są strategicznymi obszarami, których nie należy prywatyzować.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska, Sławomir Mazurek, dodał, że to ta sfera polskiej gospodarki, w której samorządność powinna łączyć się z przedsiębiorczością. Resort pod kierunkiem Ministra Środowiska Henryka Kowalczyka, konsekwentnie realizuje zapisy wskazane w expose Premiera Mateusza Morawieckiego o potrzebie dokonania w Polsce cywilizacyjnego postępu oznaczającego przełom w staraniach o jakość powietrza i walce z ubóstwem energetycznym. Zadanie to jest realizowane przez program Czyste Powietrze oraz środowiskową politykę miejską, w której rozwój ciepłownictwa stanowi bardzo ważny element. Minister zwrócił również uwagę, że w zrównoważonym rozwoju i gospodarce o obiegu zamkniętym ważną rolę odgrywają biogazownie i ten element działania winien być w NFOŚiGW rozwijany.

Dyrektor Marcin Janiak, przedstawiciel Ministra Energii Krzysztofa Tchórzewskiego, podkreślił, że wielka waga, jaką jego resort przywiązuje do rozwoju ciepłownictwa w Polsce, wyraża się w wielkości unijnych środków finansowych przekazywanych, przez NFOŚiGW jako Instytucję Wdrażającą, na rozwój systemów ciepłowniczych, wysokosprawnej kogeneracji oraz ciepła z OZE. Poinformował zarazem o staraniach Ministerstwa Energii (przy wsparciu Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie) o uruchomieniu programu dla wspierania dotacjami przedsiębiorstw ciepłowniczych, które nie są efektywne, a poprzez działania inwestycyjne chcą tą efektywność uzyskać.

Prezes Zarządu Banku Ochrony Środowiska SA, Bogusław Białowąs, wskazał, że BOŚ wspiera działania na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Polski od 1991 r. Przy realizacji programów NFOŚiGW w obszarze energetyki i ciepłownictwa bank ten będzie, dla montażu środków, instytucją finansową pierwszego wyboru.

W trakcie seminarium jego uczestnicy wysłuchali sześciu wystąpień, w których autorzy przedstawili informacje finansowe i uwarunkowania rozwoju w obszarze ciepłownictwa.

Artur Michalski, Wiceprezes Zarządu NFOŚiGW, przedstawił prezentację pt. „Środki NFOŚiGW na wsparcie ciepłownictwa i energetyki”. Zaznaczył w niej, że NFOŚiGW posiada 30 lat doświadczenia w finansowaniu projektów środowiskowych. W tym okresie wydatkowo ogółem 75,1 mld zł na projekty ekologiczne i energetyczne, przy czym w większości (47,2 mld zł) były to środki krajowe. Prelegent podkreślił, że – zgodnie z zapisami ustawy – przy kwalifikacji projektów przez NFOŚiGW kluczowy jest ich efekt środowiskowy. Dodał, że sposób finansowania ekologii przez NFOŚiGW i fundusze wojewódzkie to unikatowy polski system.

Mówca pokazał skalę otwarcia NFOŚiGW na potrzeby „Polski powiatowej”. Zakres działania to 130 ciepłowni w zarządzie jednostek samorządu terytorialnego, ze średnim kosztem inwestycji na poziomie 20 mln zł. Działania obejmują walkę ze smogiem, czyli starania na rzecz poprawy jakości powietrza, rozwój systemów ciepłowniczych, likwidację zjawiska ubóstwa energetycznego. Programy Ciepłownictwo powiatowe oraz Energia Plus stanowią konsolidację oferty NFOŚiGW w obszarze energii i zasobów. Narodowy Fundusz opracowuje ponadto program pilotażowy Samowystarczalność energetyczna, którego podstawowym elementem będą bilanse energetyczne.

Wiceprezes Artur Michalski wyszczególnił, jakie programy w omawianym obszarze realizuje NFOŚiGW i dla jakich będzie w bieżącym okresie przyjmował wnioski. Są to:

Programy unijne:

Poddziałania 1.1.1 POIiŚ źródła OZE (ciepło) – od 30.03.2019 r. do 28.05.2019 r.

Działanie 1.5 – modernizacja sieci – od 30.04.2019 r. do 28.06.2019 r.

Poddziałanie 1.6.1 – wysokosprawna kogeneracja – od 30.04.2019 r. do 28.06.2019 r.

Programy NFOŚiGW

Energia Plus – nabór ciągły do 20.12.2019 r.

Ciepłownictwo Powiatowe – pilotaż– nabór ciągły do 20.12.2019 r.