W aukcji, którą rozstrzygnięto 24 września br. złożono pięć ofert, wygrały natomiast trzy z nich - przedłożone przez spółki PGE Energia Ciepła S.A. (jedna oferta) oraz PGNiG TERMIKA Energetyka Przemysłowa S.A. (dwie oferty). Maksymalna wysokość wynagrodzenia z systemu wsparcia kogeneracji przyznana w tej aukcji to 305 mln złotych, a wolumen energii elektrycznej objęty wsparciem wyniósł 2,33 TWh. Warto podkreślić, że premia dla tych jednostek będzie przysługiwała w latach 2024-2038.

– Nadal szereg refleksji rodzi małe zainteresowanie systemem wsparcia opartym na aukcjach. We wrześniowej aukcji złożono pięć ofert, w czerwcowej nieco więcej, ale to nadal zbyt mało, aby można było mówić o efektywności tego narzędzia - podkreśla Arkadiusz Szymański, ekspert Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych. – Ustawa o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, przyjęta pod koniec 2018 r., dawała nadzieję, że nowy system będzie realną zachętą do budowy jednostek kogeneracyjnych, ich modernizacji oraz utrzymywania produkcji energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji w istniejących jednostkach. Jednak dotychczas przeprowadzone aukcje pokazują, że system ten wymaga dopracowania, uatrakcyjnienia, aby był to system bardziej przystępny, realnie wpływający na transformację branży ciepłowniczej. Mechanizm wsparcia CHP jest analizowany również w ramach Zespołu PTEZ ds. mechanizmów wsparcia, który wypracował już w tym zakresie szereg wniosków, których implementacja do stosownych przepisów powinna spowodować lepsze efekty funkcjonowania tego systemu. Dotyczą one m.in. potrzeby wprowadzenia możliwości jednokrotnej aktualizacji oferty po rozstrzygnięciu aukcji (oczywiście w ściśle określonym zakresie), a także zracjonalizowania obowiązków sprawozdawczych oraz niektórych sankcji nakładanych ustawą na wytwórców. Wypracowane wnioski dotyczą jednak nie tylko procedur aukcji czy naboru, ale i systemu wsparcia dla istniejących jednostek kogeneracji, którego odpowiednia modyfikacja umożliwi zmaksymalizowanie wykorzystania istniejącej już infrastruktury wytwórczej oraz wytwarzanie większego wolumenu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, bez którego wystąpiłaby luka finansowa.

– Warto zwrócić jeszcze uwagę na istotną kwestię wynikającą z rozstrzygnięcia wrześniowej aukcji - kluczową zmianą jest poziom oraz rozkład premii kogeneracyjnych, które zostały zawarte w zwycięskich ofertach. Najniższa wysokość nie przekroczyła 120 zł/MWh, natomiast najwyższa nie przekroczyła 150 zł/MWh. Bardzo wysoki poziom minimalnej wysokości premii kogeneracyjnej ofert z najniższymi cenami, w stosunku do poprzednich aukcji pokazuje, że zmieniły się warunki prowadzenia działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w jednostkach kogeneracji. Wynika to m.in. ze zmiany otoczenia makroekonomicznego – wzrostu cen paliw oraz uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, za którymi nie nadążają ceny energii elektrycznej, przez co zwiększa się luka finansowa. Trend ten powinien mieć w mojej opinii również odzwierciedlenie w wartościach referencyjnych i wysokościach premii na rok 2022, zarówno w odniesieniu do nowych jednostek kogeneracji, jak i istniejących – dodaje A. Szymański.

We wrześniowej aukcji wytwórcy wykorzystali jedynie 5 proc. łącznego budżetu przewidzianego w tym rozdaniu. Stąd nie dziwią głosy, zachęcające do aktualizacji systemów wsparcia. Należy jednak wskazać, że wolumen i budżet aukcji ustalany był już zgodnie ze zmienionymi przepisami art. 16 ust. 5 ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, w związku z czym niewykorzystany wolumen i budżet z ubiegłorocznych aukcji, został uwzględniony we wrześniowej aukcji. Była to już druga tegoroczna aukcja zorganizowana przez Urząd Regulacji Energetyki. Między 22 a 24 czerwca odbyło się pierwsze tegoroczne rozdanie premii kogeneracyjnej. Wówczas wsparcie uzyskało siedem jednostek kogeneracyjnych w wysokości 451 mln zł - z przewidzianych wówczas 2 mld zł wsparcia.

– Dokumentem, który może realnie wpłynąć na kształt sektora elektroenergetycznego i przyszłość branży ciepłowniczej oraz wskazać kierunki zmian w systemie wsparcia, będzie z pewnością dokument pn. „Strategia dla ciepłownictwa”. Z deklaracji przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska, przedstawionych podczas II Kongresu Kogeneracji wynika, że prace nad tym dokumentem dobiegają końca. Strategia może stanowić mapę drogową, która wyznaczy nowe kierunki finansowania i usprawniania systemów wsparcia, wpływając na rozwój kogeneracji oraz przyczyniając się do przyspieszenia transformacji ciepłownictwa, która jest niezbędna w kontekście wyzwań klimatycznych i nowych unijnych regulacji w tym zakresie - zaznacza A. Szymański, przewodniczący Zespołu PTEZ ds. mechanizmów wsparcia, Dyrektor Pionu Regulacji, Rynku Ciepła i Systemów Wsparcia w PGE Energia Ciepła S.A.

Źródło: Urząd Regulacji Energetyki