Jakie kroki należy podjąć aby kontynuować budowę wolnego rynku gazu?

Kontynuacja tego procesu to przede wszystkim działanie w celu rozwoju strony popytowej, cały czas bowiem obowiązują kontrakty długoterminowe, które na rynku energii rozwiązano przy wprowadzeniu obligo. Rozwiązaniem tej kwestii jest wdrożenie decyzji UOKiK dotyczącej zmian w umowach z odbiorcami umożliwiających częściową lub pełną zmianę sprzedawcy oraz zwiększenie elastyczności zamówień, co umożliwi największym odbiorcom gazu dywersyfikację koszyka dostaw poprzez zakup gazu od innych dostawców m.in. na giełdzie. Równie ważnym krokiem na drodze do liberalizacji jest zmiana otoczenia regulacyjnego, w tym uwolnienie cen z regulacji. Proszę zwrócić uwagę, że jednocześnie obok siebie działa rynek, na którym funkcjonuje taryfa oraz wolny rynek i to bardzo przeszkadza w rozwoju konkurencji. Kolejne wyzwania to zniesienie rozporządzenia o dywersyfikacji dostaw i zmiana ustawy o zapasach. Na zliberalizowanym rynku wszystkie podmioty powinny być traktowane jednakowo, więc koszty magazynowania zapasów obowiązkowych powinny ponosić spółki obrotu dostarczające gaz do odbiorców tzw. chronionych proporcjonalnie do dostarczanego im wolumenu.

Jaką rolę odgrywa tutaj rozbudowa infrastruktury?

Rynek gazu jest rynkiem infrastrukturalnym – więc najważniejsze obszary do rozwoju zależne od nas to budowa połączeń transgranicznych i rozbudowa krajowej infrastruktury gazowej. Inwestycje te są realizowane przez Gaz-System i Polskie LNG. W przypadku połączeń międzysystemowych realizacja planowanych inwestycji zależy również od sąsiadujących z nami operatorów systemów przesyłowych. 

W zakresie regionalnym państwa Europy Środkowej powinny zintensyfikować wysiłki na rzecz ściślejszej integracji rynków gazu, wzmacniając w ten sposób swoją pozycję negocjacyjną przy zakupach paliwa. Te działania powinny objąć przyspieszenie liberalizacji krajowych rynków, harmonizację regulacji, w szczególności wspólne przyjęcie kodeksów sieciowych, konieczność rozbudowy infrastruktury przesyłowej, kluczowe jest uzyskanie dywersyfikacji dostaw gazu poprzez dostęp do wielu źródeł paliwa z różnych kierunków.

Czy możemy się spodziewać nowych graczy na rynku gazu?

Jest to m.in. uzależnione od rozwoju infrastruktury międzysystemowej i krajowej, która wciąż się rozbudowuje. Im jest jej więcej, tym rynek bardziej wpisuje się w szerszy obszar handlowy. GAZ-SYSTEM konsekwentnie realizuje swoje inwestycje w system przesyłowy. Wszystko to pozwoli pozyskać większą liczbę uczestników.

Udało nam się zbudować optymalny harmonogram dnia giełdowego, który w przyszłości może być poszerzany o kolejne elementy, takie jak różnego rodzaju instrumenty finansowe bazujące na indeksach cenowych gazu. Jeśli ten kierunek zostanie zachowany, to mamy szansę na zbudowanie regionalnego hubu gazowego. Patrząc na dzisiejsze wolumeny i dostępne produkty na giełdzie, polski rynek już teraz dorównuje największym graczom europejskim.

Rozmawiał Tomasz Olejarnik