Zakład Termicznego Unieszkodliwiania Odpadów, który powstał na Ostrowie Grabowskim w Szczecinie zwany EcoGeneratorem to jeden z sześciu obecnie funkcjonujących obiektów tego typu w Polsce. To właśnie w tym miejscu zleceniodawca zdecydował się na zastosowanie nowoczesnych technologii opracowanych przez RAFAKO S.A.

W projekcie szczecińskim wymagano od realizatora części technologicznej zastosowania oczyszczania spalin metodą mokrą. Jest to najbardziej efektywne oczyszczanie spalin wśród nowo wybudowanych spalarni odpadów komunalnych w Polsce - mówi Jerzy Mirosław, projektant wiodący projektu „Budowa ZTUO Szczecin” z RAFAKO S.A. - EcoGenerator jest instalacją spalarniową w której cały ciąg technologiczny, począwszy od rusztu, na którym spalane są odpady, poprzez kocioł, w którym odzyskuje się energię zawartą w odpadach, aż po segment oczyszczania spalin oraz segment oczyszczania ścieków został zaprojektowany, dostarczony oraz uruchomiony przez RAFAKO S.A.

Po pierwsze nie kopcić

Mimo pozornych podobieństw, występują jednak różnice między elektrociepłowniami opalanymi węglem oraz instalacjami opalanymi odpadami komunalnymi.

Jedną z podstawowych różnic jest oczyszczanie spalin. W ustawodawstwie polskim oraz Unii Europejskiej limity zawartości szkodliwych substancji dla spalarni odpadów są bardziej rygorystyczne niż np. dla elektrociepłowni opalanych węglem. W praktyce oznacza to, że energia uzyskiwana ze spalania odpadów jest bardziej przyjazna dla środowiska, gdyż zarówno emitowane oczyszczone spaliny są mniej uciążliwe dla środowiska niż te powstające w klasycznych węglowych elektrociepłowniach, jak i redukowany jest problem podstawowy czyli składowanie odpadów - mówi Jerzy Mirosław, projektant wiodący projektu „Budowa ZTUO Szczecin” z RAFAKO S.A. Dodaje również, że występują znaczące różnice w przypadku konstrukcji i parametrów technicznych kotła.

Odpady komunalne palą się zupełnie inaczej niż węgiel. Przy tak wysokich temperaturach oraz zróżnicowaniu spalanych materiałów często dochodzi do reakcji chemicznych, które skutkują korozją elementów kotła - wskazuje Jerzy Mirosław. - Jednak choć odpady są trudniejszym w stosowaniu paliwem, są znacznie tańsze w pozyskaniu a ich spalenie to bezsporny dla wszystkich zysk ekologiczny!

Po drugie, nie truć

Zastosowanie metody mokrej w oczyszczaniu spalin powoduje powstawanie ścieków technologicznych.

To zrozumiałe, że szkodliwe związki chemiczne zawarte w nieoczyszczonych spalinach pozostają przechwycone w wodzie użytej do ich oczyszczania. Dlatego w obiekcie funkcjonuje oczyszczalnia ścieków technologicznych - mówi projektant wiodący projektu „Budowa ZTUO Szczecin” z RAFAKO S.A. - Docelowo ścieki oczyszczone zostają przepuszczone przez systemy filtrów piaskowych i węglowych - dzięki temu procesowi woda, która wcześniej oczyściła spaliny powstające ze spalania odpadów, będzie ostatecznie w sposób pełni kontrolowany bezpieczna dla środowiska.

Czyste doświadczenie

Firma RAFAKO S.A. w czasie ostatnich 30 lat uczestniczyła w realizacji ponad 80 różnych inwestycji związanych z budową zakładów termicznego przekształcania odpadów w całej Europie. Ecogenerator to jednak pierwszy tego typu projekt w Polsce.

Choć nazwa „kocioł” sugeruje wielką stalową bańkę z wodą, w praktyce jest to skomplikowane urządzenie ciśnieniowe składające się zasadniczo z rur, których ścianki mają grubość od 3 do 25 milimetrów. Ich zadaniem jest możliwie najefektywniejsze wykorzystanie ciepła pozyskanego ze spalania śmieci. Same elementy ciśnieniowe ważą ponad 600 ton - opowiada Piotr Lucia, Dyrektor Zakładu Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów RAFAKO S.A.

Obydwa kotły zamontowane w szczecińskim obiekcie przeszły pomyślnie próbę wodną.

Próba ta polegała na napełnieniu kotła wodą i zwiększaniu jej ciśnienia, aby sprawdzić szczelność i wytrzymałość. Podczas normalnej pracy kocioł będzie produkował parę o ciśnieniu 40 bar a maksymalne dopuszczalne ciśnienie to 57 bar. Jednak w czasie próby konstrukcja wytrzymała ponad 97 bar - mówi Piotr Lucia. - Tak duży margines zapewnia bezpieczeństwo całej instalacji oraz pracującej przy niej załodze.

Palący problem

Obecnie w Polsce najpowszechniejszym sposobem radzenia sobie z odpadami jest składowanie ich na wysypiskach. Wiąże się to z wieloma wyzwaniami. Jest to sposób nieprzyjazny dla środowiska, gdyż deszczówka spływająca po hałdach śmieci źle wpływa na wody gruntowe. Z wysypiska unosi się tak zwany gaz wysypiskowy (w większości metan), który zanieczyszcza powietrze. Oprócz tego składowanie odpadów w praktyce nie rozwiązuje, a jedynie pogłębia problem. Miejsce jest ograniczone a odpadów z roku na rok jest coraz więcej.

6 aktualnie funkcjonujących obiektów pozwoli spalić i przekształcić w energię milion ton odpadów, co przekłada się na nieco mniej niż 10 proc. odpadów komunalnych generowanych rocznie w Polsce.

Stawia nas to w ogonie Unii Europejskiej pod względem polityki gospodarowania odpadami. Choć w tym kontekście najczęściej wymieniany jest recykling, to termiczna utylizacja, szczególnie w takich obiektach jak ten powstający w Szczecinie, to równie dobra odpowiedź. Ze spalania odpadów pozyskane zostanie w kogeneracji ok. 32 MW energii cieplnej oraz ok. 11 MW energii elektrycznej, a to oznacza ogrzanie i zaopatrzenie w prąd ok. 30 tysięcy mieszkań - podsumowuje Piotr Lucia, Dyrektor Zakładu Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów RAFAKO S.A.

RAFAKO S.A. po raz kolejny udowadnia, że zagadnienie dbałości o środowisko naturalne powinno być rozpatrywane jako całość. Dzięki EcoGeneratorowi uda nam się zarówno pozyskać energię jak i rozwiązać problem śmieci - komentuje Agnieszka Wasilewska-Semail, prezes zarządu RAFAKO S.A. - Europa Zachodnia już dawno dostrzegła synergię płynącą ze spalarni i recyklingu. Dlatego cieszę się, że również Polska zaczyna iść tą drogą, zamiast składować swoje odpady na wysypiskach - podsumowuje.