Rozporządzenie GBER

Zmiany w tym zakresie wprowadziło nowe rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 (tzw. rozporządzenie GBER lub rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) oraz wytyczne Komisji Europejskiej (KE) w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014 – 2020. Rozporządzenie GBER wyłączyło wytwarzanie i dystrybucję energii oraz infrastrukturę energetyczną z możliwości pozyskiwania środków finansowych z pomocy regionalnej. KE uznała, że nadmierna pomoc w sektorze energetyki zakłóca konkurencję, a tym samym jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym. Należy zauważyć, że pomoc państwa powinna być zgodna ze wspólnym rynkiem, aby można było ją uznać za dopuszczalną. Co do zasady pomoc taka jest niedozwolona. Unia Europejska dąży do zbudowania wspólnego, konkurencyjnego rynku energii, na którym pomoc państwa powinna być ograniczona do minimum.   

Niższe limity pomocy

Aktualnie sektor energetyczny może liczyć na niższe subsydiowanie zasadniczo w granicach nadwyżki poniesionych kosztów nad kosztami instalacji referencyjnej. W przypadku pomocy regionalnej większość nakładów mogła być zakwalifikowana jako koszty podlegające refundacji z funduszy unijnych (tzw. koszty kwalifikowalne).

Nowe rozporządzenie GBER podniosło progi pomocy, których przekroczenie powoduje obowiązek notyfikacji KE pomocy indywidualnej. Pomoc inwestycyjną podniesiono z kwoty 7, 5 mln Euro do kwoty 15 mln Euro dla jednego przedsiębiorstwa na jeden projekt inwestycyjny.  Dla pomocy na infrastrukturę energetyczną ustalono znacznie wyższy próg wynoszący 50 mln Euro na projekt inwestycyjny. Jednocześnie obniżono limity dostępnej pomocy. Na większe wsparcie mogą liczyć sektor ciepłowniczy, odnawialne źródła energii, jak również projekty wpierające efektywność energetyczną oraz projekty inwestycyjne związane z infrastrukturą energetyczną. Projekty te wymagają większej pomocy przez wzgląd na konieczność zapewnienia zrównoważonego, bezpiecznego i niskoemisyjnego systemu energetycznego na unijnym rynku energii.

W kontekście powyższego dziwi niższe dofinansowanie przeznaczone na wcześniejsze dostosowanie instalacji i urządzeń do przyszłych norm unijnych. Przedsiębiorcy będą zobowiązani dostosować instalacje do restrykcyjnych wymogów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (dyrektywa IED) w zakresie emisji tlenków azotu, dwutlenku siarki oraz pyłów mogą liczyć na minimalne wsparcie.    

Nowe kategorie pomocy

KE wprowadziła nowe kategorie pomocy zwolnione z obowiązku zgłoszenia, takie jak pomoc na zapewnienie wystarczalności mocy wytwórczych oraz pomoc na wychwytywanie i składowanie CO² (CCS). Rosnący udział odnawialnych źródeł energii oraz wyłączanie nieefektywnych źródeł konwencjonalnych, może w przyszłości skutkować przerwami w dostawie energii elektrycznej. Idealne zabezpieczenie przed grożącymi nam blackoutami stanowi rynek mocy, na którym producenci uzyskują wsparcie na dostępność mocy wytwórczych. Zgodnie z wytycznymi KE, pomoc powinna stanowić wynagrodzenie wyłącznie za usługę samej dostępności, tj. za zobowiązanie do gotowości do dostarczania energii elektrycznej i przysługującej z tego tytułu rekompensaty. Każda pomoc wykraczająca poza powyższe ramy zostanie uznana za niedozwoloną. 

Autorem tekstu jest Agnieszka Chilmon, adwokat i szef Departamentu Energetyki w Kancelarii Chałas i Wspólnicy