Amerykanie są głównym partnerem przy budowie pierwszej polskiej elektrowni jądrowej. 27 września br. spółka Polskie Elektrownie Jądrowe i konsorcjum Westinghouse–Bechtel podpisały umowę na zaprojektowanie tego obiektu. Amerykanie dostarczą do niego  trzy reaktory AP1000. Zgodnie z polskim programem energetyki jądrowej pierwszy reaktor w elektrowni na Pomorzu zacznie działać w 2033 roku.

Spółka Westinghouse zapowiedziała utworzenie w Polsce centrum inżynieryjnego i dodatkowe inwestycje, które mają wspierać szkolenie i rozwój pracowników w dziedzinie energetyki jądrowej w Polsce. Rozważa też zaangażowanie w projekt na szeroką skalę zarówno amerykańskiego, jak i polskiego przemysłu.

Projekt ten oznacza 100 lat nowej strategicznej współpracy między Stanami Zjednoczonymi a Polską, obejmującej fazę budowy, okres eksploatacji elektrowni oraz jej przyszły demontaż. Budowa tych elektrowni jądrowych zapewni w Polsce 20 tys. dobrze płatnych miejsc pracy – wskazała w oficjalnym oświadczeniu ambasada USA, zauważając również, że jest to jeden z największych projektów w zakresie czystej energii w historii Europy oraz podkreślenie głębokiego, strategicznego partnerstwa i relacji gospodarczych łączących Stany Zjednoczone i Polskę.

Eksperci wskazują, że to właśnie w sferze energetyki można się spodziewać intensywnego rozwoju dalszej współpracy pomiędzy obydwoma krajami. Transformacja energetyczna, która stoi przed Polską, może bowiem przyciągnąć amerykański kapitał.

Tu są nie tylko możliwości, ale i już planowo realizowane przedsięwzięcia w zakresie energii wiatrowej, LNG, poszukiwania złóż wodoru etc. – wymienia Mark Brzezinski. – Na całym świecie, na Wall Street i w Londynie, mówi się dziś o tym, że Polska przechodzi odnowę energetyczną, odchodząc od starych nawyków korzystania z węgla, surowców z Rosji i przechodząc na nowe, czyste, bezpieczne, zrównoważone źródła energii. A świat chce mieć w tym udział. Słyszę od firm z USA i całego świata, z krajów nordyckich, gdzie byłem ambasadorem, od sąsiadów z Niemiec, że są pod wrażeniem Polski i zastanawiają się nad współpracą szczególnie ze względu na inwestycje w sektorze energetycznym, że chcą w nich uczestniczyć. Otrzymuję też sygnały od przedsiębiorstw, które poprzednio zdecydowały się nie rozpoczynać działalności w Polsce, ponieważ nie podobały im się niektóre aspekty lub nie znalazły tego, czego szukały. Teraz, w 2023 roku, przychodzą i mówią, że chcą dać Polsce kolejną szansę.

Ambasador USA ocenia również, że Polska będzie odgrywać ważną rolę w transformacji całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej, który będzie się wiązać z powojenną odbudową Ukrainy. To zaś stworzy nowe możliwości rozwoju gospodarczego i pole do pogłębienia współpracy polsko-amerykańskiej.

Historia zatoczyła koło: po upadku komunizmu w latach 90. Polska wróciła do Europy, wchodząc do UE i NATO. Polsko-niemieckie, polsko-szwedzkie czy polsko-austriackie stosunki gospodarcze nabrały rozpędu i stały się bardziej dynamiczne. Teraz – wobec perspektywy, że Ukraina stanie się częścią Europy – w Polsce wystąpi podobne zjawisko przyspieszenia – mówi Mark Brzeziński.

Jak podkreśla, duże wrażenie na społeczności międzynarodowej wywarła postawa polskiego społeczeństwa po wybuchu wojny za wschodnią granicą. Społeczny zryw na rzecz pomocy walczącym Ukraińcom i uchodźcom, którzy szukali schronienia w Polsce, ambasador nazywa inspirującym dla świata.

Bardzo optymistycznie patrzę też na przyszłość polsko-amerykańskiej współpracy gospodarczej, ponieważ w zasadzie chodzi w niej o ludzi. A młodzi ludzie w Polsce biegle posługują się technologiami, mają umiejętności językowe, są ambitni i pokazali swoje możliwości światu dzięki mobilizacji w reakcji na kryzys w Ukrainie, dzięki organizacji, pomocy w znajdowaniu ludziom domów i szkół dla dzieci ukraińskich uchodźców – dodaje Mark Brzezinski. – W ten sposób młode pokolenie Polaków zwróciło na siebie uwagę świata i zrobiło na nim ogromne wrażenie. A to jest jeden z elementów napędowych biznesu. Te możliwości biznesowe będą płynąć jak woda. Bardzo optymistycznie podchodzę do stosunków gospodarczych między Polską a USA. Zresztą nie tylko ja – przyjmuję w ambasadzie wielu ludzi biznesu, którzy mówią, że zastanawiają się nad nawiązaniem współpracy z Polską, ponieważ są pod wrażeniem tego, co widzą.