Grupa ORLEN i Agencja S&P przygotowały raport podsumowujący stan zaawansowania transformacji energetycznej w regionie Morza Bałtyckiego oraz możliwości współpracy w celu promowania dekarbonizacji. Konkretne obszary współpracy i ich efekty zostały zidentyfikowane po wnikliwej analizie uwarunkowań ośmiu krajów regionu Morza Bałtyckiego – Polski, Niemiec, Danii, Szwecji, Finlandii oraz Litwy, Łotwy i Estonii.

– Aktywnie kształtujemy przyszłość energetyki w regionie Morza Bałtyckiego, które ma strategiczne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego i gospodarki Polski oraz całego regionu. Do 2035 roku zainwestujemy nawet 380 miliardów złotych w m.in. rozwój odnawialnych źródeł energii, w tym w morską energetykę wiatrową, a także w infrastrukturę gazową i nowe technologie, szczególnie w obszarze magazynowania energii. Dzięki współpracy z innymi podmiotami w regionie możemy wykorzystać jego pełen potencjał i zapewnić bezpieczną, tańszą i czystszą energię dla nas i naszej części Europy – mówi Ireneusz Fąfara, Prezes Zarządu ORLEN.

Raport Współpraca na Bałtyku: Impuls dla transformacji energetycznej przygotowany przez Grupę ORLEN i Agencję S&P wskazuje, że region Morza Bałtyckiego  odpowiada za ponad jedną trzecią zużycia energii i emisji w Unii Europejskiej, co czyni go obszarem o strategicznym znaczeniu dla dekarbonizacji Europy. Łączny potencjał źródeł OZE możliwych do zainstalowania (morskie i lądowe elektrownie wiatrowe, energia słoneczna oraz wodna) wynosi 4,4 tys. TWh, to  4,5-krotnie więcej niż wynosiła całkowita produkcja energii w regionie Bałtyku w 2023 roku. Jednocześnie region mierzy się z klasycznym przykładem dylematu energetycznego, czyli poszukiwania sposobu, w jaki pogodzić bezpieczeństwo energetyczne, zrównoważony rozwój i przystępność cenową.

Rozwiązaniem może być zacieśnienie współpracy, zwłaszcza ośmiu państw regionu - Polski, Niemiec, Danii, Szwecji, Finlandii oraz Litwy, Łotwy i Estonii, które pozwoliłoby w pełni wykorzystać jego potencjał, a w efekcie szybciej osiągnąć cele transformacji energetycznej.

Z raportu wynika, że oszczędności na poziomie 9 miliardów euro (ponad 30 miliardów złotych) rocznie do 2040 r. przynieść może rozwój interkonektorów energetycznych, czyli połączeń do przesyłu gazu pomiędzy krajami. Inwestycje w nie mogłyby wesprzeć wykorzystanie przepustowości terminali LNG i rurociągów w regionie. Według ekspertów S&P zagospodarowanie istniejącej infrastruktury regazyfikacyjnej zoptymalizowałoby dystrybucję 52 miliardów metrów sześciennych importowanego LNG w 2030 roku.

Polem do współpracy krajów nadbałtyckich są także technologie wodorowe. Wodór i jego pochodne mogą stanowić kluczowe rozwiązanie dekarbonizacyjne dla przemysłu ciężkiego i transportu w regionie Bałtyku. ORLEN wspiera pomysł regionalnej aukcji wodoru, która umożliwiłaby przemysłowi tańszy i stabilniejszy dostęp do tego paliwa.

Wyzwaniem dla krajów nadbałtyckich jest ograniczanie trudno redukowalnych emisji z rozproszonych zakładów przemysłowych. Rozwiązaniem o dużym potencjale może być budowa specjalnych magazynów i składowanie dwutlenku węgla pod dnem Bałtyku. To w pełni sprawdzone i bezpieczne rozwiązanie stosowane z powodzeniem np. na Morzu Północnym. W te założenia wpisuje się nowa strategia Grupy ORLEN, która zakłada zbudowanie zdolności w zakresie usług wychwytu, transportu i magazynowania o potencjale 4 mln ton CO2.

Łączny potencjał Morza Bałtyckiego w obszarze morskiej energetyki wiatrowej wynosi 93 GW, z którego jedynie ok. 3 GW są częściowo uruchomione. Dla porównania, na Morzu Północnym to 32 GW. Eksperci podkreślają, że bez rozpoczęcia współpracy w zakresie morskiego planowania przestrzennego i zharmonizowanego podejścia do wydawania pozwoleń, niemożliwym może okazać się zrealizowanie celu postawionego w deklaracji z Marienborga – 19,6 GW mocy zainstalowanej w MFW na Bałtyku do roku 2030.

Raport Współpraca na Bałtyku: Impuls dla transformacji energetycznej powstał z inicjatywy ORLEN i S&P Global Commodity Insights. Analiza uwzględnia Polskę, Niemcy, Danię, Szwecję, Finlandię, Estonię, Łotwę i Litwę.