Ruszył handel na nowym połączeniu energetycznym Polski i Litwy
8 grudnia br. ruszył Rynek Dnia Następnego dla energii elektrycznej na połączeniu energetycznym Polski z Litwą - LitPol Link. Zdolności przesyłowe zostały przydzielone uczestnikom rynku w ramach giełdowego mechanizmu market coupling. W dniu uruchomienia rynku, w mechanizmie market coupling zostały zawarte transakcje o wolumenie 11 500,5 MWh
Pierwsza aukcja na Rynku Dnia Następnego, z wykorzystaniem nowego połączenia elektroenergetycznego LitPol Link, miała miejsce 8 grudnia br. W oparciu o oferty uczestników, łącznie dla całej doby dostaw, które będą realizowane 9 grudnia, zawarte zostały transakcje o wolumenie 1 814,7 MWh w kierunku z Polski do Litwy oraz i 85,8 MWh w kierunku z Litwy do Polski, a także 9 600 MWh ze Szwecji do Polski, przy czym część transakcji to tranzyt energii między Szwecją i Litwą.
Połączenie Polska - Litwa, którego budowa została zakończona w listopadzie br., powstało w wyniku porozumienia operatorów - PSE, LitGrid oraz giełd Nord Pool Spot i TGE. Uzgodniono, że giełdy będą współpracować wykorzystując procedury stosowane na kablu SwePol Link, łączącym Polskę i Szwecję, od grudnia 2010 roku. Zdolności przesyłowe połączenia LitPol Link są alokowane w ramach mechanizmu łączenia rynków dnia następnego prowadzonego przez TGE (day-ahead market coupling), będącego częścią europejskiego rynku Multi Regional Coupling – MRC, a mechanizm rynku giełdowego to model PCR. Partnerzy projektu uzgodnili, że sesja handlowa będzie dotyczyła równocześnie obydwu połączeń na polskiej granicy północnej tj. SwePol i LitPol.
Maksymalne możliwości przesyłowe połączenia LitPol Link to 500 MW. Połączenie trzech rynków zapewnią jednak istniejący SwePol Link, o mocy maksymalnej 600 MW, a także testowane obecnie połączenie bezpośrednie Szwecji i Litwy kablem NordBalt, o zdolności przesyłu 700 MW.
Wielkość zdolności przesyłowych, udostępnianych dla uczestników rynku w ramach mechanizmu market coupling będzie zależeć od przewidywanych warunków pracy sieci przesyłowej oraz warunków bilansowych KSE. Taka konfiguracja techniczna połączeń na polskiej granicy północnej powoduje, że ceny transakcyjne i moce przesyłanej energii elektrycznej będą w istotnym stopniu zależeć od relacji między ofertami sprzedaży i zakupu, składanymi przez uczestników 3 rynków.
Źródło: TGE
Fot. LitPol
Uczestnictwo TGE w projekcie
W lipcu br. TGE uzyskała status członka rynku Multi Regional Coupling, podpisując Umowę Operacyjną Rynku Dnia Następnego, która zapewnia współpracę 10 giełd energii i 21 operatorów systemów przesyłowych oraz jest warunkiem niezbędnym dla uczestnictwa TGE w budowie rynku europejskiego w modelu Price Coupling of Regions (PCR).
Multi-Regional Coupling (MRC) to paneuropejski projekt integracji rynków spot energii elektrycznej w Europie funkcjonujący na obszarze o zapotrzebowaniu na energię elektryczną wynoszącym obecnie ok. 2800 TWh, co stanowi 85% wielkości europejskiej. Dzienny obrót energią wynosi ok. 4 TWh o wartości ok. 150 mln euro.
W uzupełnieniu faktu uczestnictwa TGE w rynku MRC, na ostatnim etapie dopełnienia formalności prawnych i finansowych jest udział Giełdy w Projekcie PCR. Jest to dla polskiego rynku możliwość aktywnego i pełnowymiarowego uczestnictwa w projektach rynków regionalnych oraz implementacji unijnych mechanizmów rynku energii elektrycznej
we współpracy z giełdami Europy Zachodniej.
TGE uczestniczy również w procesie budowy rynku w modelu PCR na obszarze regionu Europy Centralno-Wschodniej (CEE), przewidywanego do uruchomienia na przełomie 2017 i 2018 roku.
Zgodnie z decyzjami podjętymi na szczeblu UE, przy akceptacji Komisji Europejskiej i ACER, giełdy i operatorzy przystąpią wkrótce do budowy europejskiego rynku dnia bieżącego
w modelu XBID, z terminem realizacji w 2017 r.