Wprawdzie słowo dekarbonizacja po COP21 nie wybrzmiewa już tak głośno jak kilka lat temu, ale co do konieczności zmniejszania zużycia paliw kopalnych zgodni są wszyscy. Koszty inwestowania w czyste technologie węglowe – w tym technologie usuwania CO₂ – są wciąż bardzo wysokie. Już dzisiaj przy niskich cenach elektryczności budowa węglowego bloku energetycznego jest wielkim ryzykiem. Jeżeli cena jednostkowa uprawnień do emisji CO₂ wzrośnie (czego zresztą należy się spodziewać), to przy wciąż niskich cenach energii, wytwarzanie elektryczności z węgla będzie z perspektywy przedsiębiorstw wytwórczych po prostu nieopłacalne. 

Ponadto, zgodnie ze strategią Unii Europejskiej, w roku 2020 poszczególne kraje UE-28 mają osiągnąć własne, krajowe cele w zakresie udziału OZE, tak aby osiągnąć średni dla całej Wspólnoty cel indykatywny na poziomie 20%. W przypadku Polski, wyznaczony na 15% cel (obecnie osiągamy niecałe 12 %) będzie sprzyjał rozwojowi OZE, które mogą uszczuplić udział energii z węgla w miksie energetycznym o kolejne kilka punktów procentowych. Analizując z kolei „Scenariusz spełnienia wymagań Komisji Europejskiej w zakresie emisji CO₂”, ujęty w ubiegłorocznym Projekcie Polityki Energetycznej Polski do 2050 roku, zauważyć można prognozę drastycznego spadku produkcji elektryczności wytwarzanej z węgla kamiennego dla roku 2030 w porównaniu do roku 2020. Dzisiaj z węgla (kamienny + brunatny) wytwarzamy blisko 90 proc. energii elektrycznej, zatem dla spełnienia tych wymagań paliwa stałe będą coraz bardziej zastępowane gazem. Z drugiej zaś strony, największym krajowym odbiorcą gazu ziemnego jest przemysł chemiczny.

Produkcja gazu z węgla dzięki technologii zgazowania – powszechnej dziś w Chinach, gdzie zgazowuje się rocznie prawie 200 mln ton tego paliwa – stwarza m.in. unikalną możliwość substytucji importowanego gazu ziemnego wykorzystywanego w zakładach chemicznych. Należy zatem wspierać rozwój projektów, w efekcie których węgiel może zaistnieć m.in. w sektorze nawozów sztucznych i odważnie konkurować z innymi nośnikami dzisiaj tam stosowanymi.

W ostatnich tygodniach pojawiają się deklaracje wsparcia zarówno energetyki opartej na paliwach stałych (m.in. rządowy pomysł powrotu do „zamrożonej” w roku 2012 koncepcji budowy elektrowni węglowej w Ostrołęce o mocy blisko 1000 MW czy kwestie uzyskania koncesji na eksploatację perspektywicznych odkrywek węgla brunatnego), jak i intensyfikacji działań w kierunku budowy w Polsce pierwszej elektrowni jądrowej. Lada dzień komercyjne działanie rozpocznie gazoport w Świnoujściu… Jest pewne, że w najbliższych latach, krajowy miks energetyczny poddawany będzie dużej i wielostronnej presji. Przyszłość węgla w polskiej energetyce wymagać będzie odważnych decyzji.

Aleksander Sobolewski, dyrektor Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla, będzie moderatorem debaty: Dzisiaj i jutro węgla w polskiej energetyce 9 lutego

Fot. ICHPW