Rozporządzenie, które weszło w życie 8 maja wprowadza wiele istotnych zmian z punktu widzenia funkcjonowania przedsiębiorstw ciepłowniczych. Które z nich są kluczowe i mają największy wpływ na bieżącą działalność firm naszego sektora?

Najważniejsze zmiany, które weszły w życie wraz z tym rozporządzeniem warto odnieść do jego poprzedniej wersji z 2017 r. Nowe rozwiązania odnoszą się przede wszystkim do zagadnienia taryfowania jednostek kogeneracji. Rozporządzenie stanowi kolejne narzędzie mające ułatwić realizację projektów kogeneracyjnych. Od kilku lat obserwujemy trend wskazujący, że administracja rządowa chce i działa na rzecz rozwoju sektora ciepłownictwa systemowego i jego transformacji właśnie w tym kierunku – modernizacji konwencjonalnych ciepłowni na źródła wytwarzające energię elektryczną i ciepło w skojarzeniu. Jednym z elementów tej polityki było m.in. wprowadzenie nowego systemu wsparcia dla kogeneracji.

Jakiego rodzaju narzędzia uzyskują dzięki tym nowym regulacjom przedsiębiorstwa branżowe?

Podstawowym celem nowego rozporządzenia było dostosowanie metody kosztowej kształtowania taryfy na wytwarzanie ciepła w jednostkach kogeneracji do ram funkcjonowania nowego mechanizmu wsparcia. Jedną z kluczowych zmian, nie tylko z punktu widzenia PGE Energia Ciepła S.A., ale i każdego podmiotu prowadzącego działalność w obszarze wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w wysokosprawnej kogeneracji lub planującego inwestycje w tym zakresie, było wprowadzenie w § 28 ust. 3.

Umożliwiono w ten sposób, w odniesieniu do źródeł, dla których taryfa opracowywana jest w oparciu o tzw. metodę benchmarkową, wystąpienie o zmianę taryfy przed upływem okresu jej obowiązywania (który zgodnie z § 13 ust. 10 wynosi jeden rok). Może to nastąpić, jeżeli w trakcie tego okresu ogłoszone zostaną przez Prezesa URE średnie ceny sprzedaży ciepła lub w przypadku zmiany posiadanej koncesji wynikającej z istotnej zmiany zakresu wykonywania działalności objętej koncesją (w szczególności zmiany paliwa wykorzystywanego w danym źródle).

Co to oznacza w praktyce funkcjonowania firm ciepłowniczych?

Powyższe rozwiązanie umożliwi uelastycznienie procesu zatwierdzania taryfy w odniesieniu do jednostek kogeneracji stosujących metodę uproszczoną, w której zgodnie już z samym założeniem wszystkie zmiany czynników wpływających na kalkulację cen i stawek opłat w taryfie z otoczenia rynkowego są przenoszone z opóźnieniem. 

Nowe rozporządzenie wprowadziło możliwość jednorazowego pokrycia kosztów wynikających ze wzrostu cen uprawnień do emisji CO2? Dlaczego ten element ma tak ważne znaczenie dla całego sektora?

Jest to kolejna z najistotniejszych dla sektora elektrociepłowni zmian,  które zostały wprowadzone w nowym rozporządzeniu. Doprecyzowując - przepisy § 47 umożliwiają pokrycie poniesionych już kosztów zakupu uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w roku 2018, które nie zostały dotychczas pokryte w taryfie istniejących źródeł ciepła, które kształtują taryfę w oparciu metodę benchmarkową.

W 2018 roku nastąpił gwałtowny wzrost cen uprawnień do emisji gazów cieplarniach. Równocześnie obserwowaliśmy m.in. brak elastyczności metody benchmarkowej czy tempa zatwierdzania zmian w obowiązujących taryfach dla segmentu ciepłowni czy udziału źródeł ciepła o mocy w paliwie poniżej 20 MW w zbiorze będącym podstawą do kształtowania benchmarku dla elektrociepłowni. Te czynniki nie znalazły swojego odzwierciedlenia w średnich cenach sprzedaży ciepła ogłaszanych przez Prezesa URE.

Nowy mechanizm polega na tym, że wytwórcy ciepła, w odniesieniu do wymienionych powyżej jednostek kogeneracji, które w 2018 r. brały udział w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz które zostały oddane do użytku nie później niż w dniu 31 grudnia 2017 r., będą mogli, w taryfie zatwierdzonej przez Prezesa URE na podstawie wniosku, który zostanie złożony w okresie jednego roku od dnia wejścia w życie rozporządzenia, jednorazowo doliczyć do ceny ciepła:

• 1,36 zł/GJ (w przypadku jednostek kogeneracji opalanych paliwami węglowymi)
• oraz 0,78 zł/GJ (w przypadku jednostek kogeneracji opalanych paliwami gazowymi) – wysokości kwot wynikają z przytoczonych wcześniej uwarunkowań. 

Zmiana ta jest szczególnie ważna w kontekście umożliwienia przedsiębiorstwom z sektora elektrociepłowni utrzymania odpowiedniej kondycji finansowej, a w kolejnych latach -  realizacji inwestycji związanych z procesem transformacji ciepłownictwa.

Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych od lat aktywnie działa na rzecz rozwoju kogeneracji. Niejednokrotnie przedstawiało swoje opnie i stanowiska do projektowanych aktów prawnych. Jak było w przypadku nowego rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło?

Zarówno jako przedstawiciele PTEZ, jak również PGE Energia Ciepła S.A. aktywnie współpracowaliśmy z Ministerstwem Aktywów Państwowych i Ministerstwem Klimatu w pracach nad rozporządzeniem. W pierwszej kolejności, w ramach prac wewnętrznych PTEZ, przeprowadziliśmy diagnozę sytuacji sektora ciepłownictwa koncesjonowanego i przygotowaliśmy propozycje rozwiązań funkcjonalnych w tym obszarze. Następnie braliśmy aktywny udział w procesie konsultacji publicznych, który doprowadził do przygotowania przepisów w obowiązującym właśnie kształcie.