• Zdaniem 35% Polaków najlepszym sposobem przeciwdziałania zmianie klimatu jest radykalna zmiana indywidualnych przyzwyczajeń (w zakresie konsumpcji, transportu itd.), a 31% ankietowanych liczy na innowacje technologiczne.
   
• Dla 67% Polaków priorytetem w dziedzinie przeciwdziałania kryzysowi klimatycznemu powinno być szersze wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych. Odsetek respondentów, którzy popierają politykę klimatyczną koncentrującą się na sektorze energetycznym, jest w Polsce najwyższy w całej Unii Europejskiej.
   
• W opinii 30% Polaków najważniejszym uzasadnieniem ograniczenia korzystania z paliw kopalnych jest zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska w skali lokalnej, zwłaszcza w miastach. Spośród wszystkich dostępnych opcji polscy respondenci najczęściej wybierali właśnie tę odpowiedź.

 

Radykalna zmiana zachowań?

Zdaniem 35% Polaków najskuteczniejszym sposobem przeciwdziałania zmianie klimatu jest radykalna zmiana indywidualnych zachowań. Z kolei 31% ankietowanych uważa, że najlepszy efekt przyniesie wykorzystanie nowych technologii, a 22% respondentów stawia na pierwszym miejscu publiczne i prywatne inwestycje w projekty przyjazne dla klimatu. Jedynie 12% uczestników ankiety sądzi, że najważniejsze są uregulowania prawne.

Opinie Europejczyków w tej kwestii są zróżnicowane: o ile obywatele Portugalii (51%), Słowacji (44%), Luksemburga (43%) i Niemiec (42%) uważają, że najskuteczniejszym sposobem na ograniczenie skutków kryzysu klimatycznego będzie radykalna zmiana zachowań, o tyle mieszkańcy krajów nordyckich pokładają większe nadzieje w innowacjach technologicznych (40% w Szwecji, 38% w Finlandii i 36% w Danii). Respondenci w Polsce najczęściej wybierają odpowiedź dotyczącą radykalnych zmian zachowań, ale warto zauważyć, że również opcje wykorzystania nowych technologii oraz inwestowania środków publicznych i prywatnych w projekty przyjazne dla klimatu wskazała łącznie nieco ponad połowa ankietowanych. Oznacza to, że równie istotne są oczekiwania dotyczące działań inicjowanych z zewnątrz.

Poniżej przedstawiono niektóre wyniki trzeciego wydania ankiety dotyczącej klimatu za lata 2020–2021 opublikowanej przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI). EBI jest pożyczkodawcą Unii Europejskiej i jednym z największych na świecie wielostronnych kredytodawców finansujących działania w dziedzinie klimatu.

 

Energetyka – jednoznaczny priorytet dla polskich obywateli

Większość Polaków (67%) uważa, że w celu przeciwdziałania zmianie klimatu należy w pierwszej kolejności zwiększać wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Odsetek ten jest znacznie wyższy od średniej europejskiej (49%) i najwyższy spośród wszystkich państw UE. Ponadto opinia ta przeważa wśród osób w wieku 65 lat i starszych (85%) oraz osób mających większe dochody (72%).

 

Zanieczyszczenie powietrza najczęściej wymienianym powodem ograniczenia zużycia paliw kopalnych

W odpowiedzi na pytanie o powody, dla których Polska powinna zmniejszać swoje uzależnienie od paliw kopalnych (np. ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla), 30% Polaków wskazuje na zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska w skali lokalnej, zwłaszcza w miastach – to wynik o sześć punktów procentowych wyższy od średniej europejskiej. Z kolei 26% ankietowanych twierdzi, że główną zaletą redukcji zużycia paliw kopalnych jest złagodzenie skutków zmiany klimatu, a zdaniem 24% respondentów zmniejszenie wykorzystania gazu i ropy naftowej to sposób na uniezależnienie się od zasobów innych krajów.

 

Transport – dopłaty do samochodów elektrycznych jako jeden z głównych priorytetów 

Jeśli chodzi o kwestie związane bardziej z indywidualnymi zachowaniami, 54% Polaków uważa, że priorytetem w przeciwdziałaniu zmianie klimatu powinno być wprowadzenie dopłat do samochodów elektrycznych – to wynik znacznie wyższy od średniej europejskiej (40%). Z kolei 35% respondentów wskazuje, że priorytetem powinno być większe upowszechnienie telepracy jako sposobu na ograniczenie dojazdów.  

 

Konsumpcja – poparcie dla zakazu sprzedaży nietrwałych produktów

Niemal dwie trzecie polskich obywateli (65%) uważa, że Polska potrzebuje lepszych systemów recyklingu odpadów, aby móc skutecznie przeciwdziałać zmianie klimatu. Odsetek ten jest o dziewięć punktów procentowych wyższy od średniej europejskiej. Ponadto 56% ankietowanych popiera zakaz sprzedaży produktów, które są nietrwałe lub nie nadają się do naprawy.

 

Porównanie globalne – różnice w postrzeganiu sytuacji w Europie, Ameryce i Chinach

Mieszkańcy różnych części świata nie są zgodni co do priorytetów w kwestii łagodzenia skutków zmiany klimatu. Obywatele Chin i Stanów Zjednoczonych są przekonani, że najskuteczniejszym sposobem przeciwdziałania zmianie klimatu jest wdrażanie innowacji technologicznych (twierdzi tak 35% Chińczyków i 34% Amerykanów). Opcja ta była wybierana częściej niż zmiana indywidualnych zachowań (która jest priorytetem dla 32% Chińczyków i 31% Amerykanów). W Europie 39% ankietowanych twierdzi, że najskuteczniejszym sposobem przeciwdziałania zmianie klimatu jest radykalna zmiana przyzwyczajeń (w zakresie konsumpcji, transportu itd.), podczas gdy 29% pokłada większe nadzieje w innowacjach technologicznych.

Wiceprezes EBI Teresa Czerwińska, która odpowiada m.in. za operacje w Polsce oraz za obszary działalności Banku związane z innowacjami, powiedziała: „Kryzys wywołany pandemią pokazał nam, jak ważne jest wejście na nowe ścieżki rozwoju: cyfrową i zieloną. Ankieta klimatyczna EBI pokazuje, że Polacy uważają za konieczne wdrażanie nowych technologii oraz zmianę indywidualnych przyzwyczajeń, aby sprostać temu wyzwaniu . Ponad to, postęp w sektorze energetycznym jest według Polaków kluczowy, aby polepszyć jakość powietrza w miastach. Jako bank klimatyczny, aktywnie wspieramy transformację energetyczną Polski. Finansowanie projektów nastawionych na walkę ze zmianami klimatycznymi osiągnęło w 2020 r. rekordowy poziom 41% całego wsparcia udzielonego przez Grupę EBI Polsce. W tym toku będziemy dalej wspierać projekty transformacji energetycznej oraz szeroko zakrojone projekty zielone i innowacyjne.”

Wiceprezes EBI Ambroise Fayolle, który odpowiada za sprawy związane z klimatem, dodał: „Odzew ze strony obywateli całej Europy jest bardzo zachęcający. Europejczycy głęboko wierzą w to, że ich indywidualne zachowania mogą pomóc w przeciwdziałaniu kryzysowi klimatycznemu. Jednocześnie zdecydowana większość z nich uważa, że jeśli wysiłki na rzecz klimatu mają przynieść zamierzony skutek, to muszą one uwzględniać problem nierówności społecznych. Inaczej mówiąc, nikt nie może być pozostawiony sam sobie na drodze do zielonej transformacji. To kwestia o kluczowym znaczeniu. Dlatego w ramach naszej własnej transformacji, czyli ostatecznego przekształcenia EBI w bank klimatyczny Unii Europejskiej, musimy wspierać działania obywateli poprzez finansowanie usług w dziedzinie zrównoważonej mobilności czy rozwiązań z zakresu gospodarki o obiegu zamkniętym. Ponadto nasza ankieta dotycząca klimatu wykazała, że ludzie pokładają nadzieje w innowacjach technologicznych jako sposobie na walkę z kryzysem klimatycznym. EBI od wielu lat wspiera zieloną transformację, ale wciąż pozostaje wiele do zrobienia. Musimy radykalnie zintensyfikować i przyspieszyć nasze działania, a także badać różne innowacyjne czy wręcz rewolucyjne rozwiązania, które pomogą zbudować dla nas wszystkich bardziej zrównoważoną ekologicznie przyszłość. Właśnie do tego zobowiązaliśmy się w naszym planie działania banku klimatycznego, którego celem jest wspieranie Europejskiego Zielonego Ładu”.