– Nie przeszkadza mi to, że wielu Polaków nie wie, co to GOZ. Moim zdaniem nie chodzi już o słowa czy symbole – musimy uświadomić sobie, że mamy wpływ na rzeczywistość i czas z niego skorzystać. Żyjemy w świecie, w którym wszystko jest dostępne łatwo i szybko, a to co sprawia trudność lub zwyczajnie przestaje być przyjemne bez problemu zamieniamy na nowe. To musi się zmienić. Chciałbym, żebyśmy wszyscy zrozumieli jak ważne staje się, aby zmienić dotychczasowy styl naszego życia i racjonalnie zaczęli traktować nasz jedyny i prawdziwy dom czyli planetę Ziemię. – tłumaczy prof. GOZ.

Profesor GOZ przekonuje, że aby to zmienić powinniśmy spróbować żyć w zgodzie z tzw. piramidą 3U: Unikaj, Używaj ponownie, Utylizuj. Jest to życie bez generowania śmieci, ale również bez marnotrawienia zasobów, z których na co dzień korzystamy. Chociaż Polacy nie kojarzą zbyt dobrze terminu „GOZ”, to ze stosowaniem w praktyce piramidy 3U nie jest tak źle.

Segregujemy śmieci, ale nie wiemy, jak je ograniczać

Jak wynika z badania opinii zrealizowanego przez SW Research, całkiem nieźle radzimy sobie w Polsce z samym szczytem piramidy, czyli „Utylizuj” – aż 72% badanych deklaruje, że segreguje wszystkie odpady, a przy tym znaczna większość ocenia, że robi to prawidłowo. Staramy się zadbać także o drugie „U”, czyli „używaj ponownie”, a więc naprawiać zużyte lub zniszczone rzeczy – taką postawę deklarują niemal dwie trzecie Polaków (65%). Najtrudniej jest z pierwszym etapem piramidy 3U, czyli „Unikaj”. Nie do końca umiemy zapanować nad konsumpcjonizmem – nawet przy prostych, codziennych zakupach. Zaledwie jedna piąta Polaków deklaruje, że na zakupy zawsze udaje się z listą lub planem, a tylko co trzeci zanim pójdzie do sklepu sprawdza, co ma w lodówce. To niestety kończy się tak, że niemal 60% z nas obserwuje, że w domu marnuje się jedzenie.

– Stopień przestrzegania piramidy 3U przez Polaków pokazuje, że staramy się zmieniać swoje nawyki, a w niektórych przypadkach nawet nieźle nam to wychodzi. Teraz czas na kolejny krok – musimy zbudować w sobie świadomość, że dbanie o planetę to nie tylko dobrze posegregowane śmieci, czy wielorazowa torba na zakupy. I nie chodzi o to, że musimy robić coś więcej – razem z prof. GOZ chcemy pokazać, że dla ratowania środowiska nie trzeba robić dużo więcej, ale po prostu spojrzeć szerzej. Dalej wystarczą małe, codzienne, świadome decyzje, ale muszą dotyczyć wszystkich etapów piramidy – tak, aby nie tylko dobrze sortować śmieci, ale też ograniczyć ich powstawanie. Możemy to robić na różne sposoby – podstawą jest traktowanie rzeczy z szacunkiem. – wyjaśnia Karolina Buczkowska, project managerka kampanii „Kraina GOZ”.

Po co Polakom prof. GOZ?

Aby rozpocząć szeroką dyskusję, projekt „Kraina GOZ” ma charakter kampanii 360 – o potrzebnych zmianach prof. GOZ będzie rozmawiał nie tylko ze „zwykłymi Kowalskimi”, ale też decydentami krajowymi, samorządowcami, przedstawicielami biznesu, nauki i organizacji pozarządowych. Dlatego oprócz kanału na Instagramie (GOZ.tagram), podcastu nt. Gospodarki Obiegu Zamkniętego (GOZcast) i planowanej do uruchomienia na wiosnę interaktywnej platformy edukacyjnej dla uczniów szkół podstawowych (GOZedu), do cyklicznych rozmów (GOZtalk), które jesienią zwieńczy ogólnopolski kongres (GOZpodarka) zaprosi także ekspertów – przedstawicieli biznesu, nauki i „trzeciego” sektora. Oś wszystkich tych działań będzie stanowić główna postać kampanii, czyli prof. GOZ, w którego wciela się aktor, Tomasz Olejnik i którą współtworzy wraz z nim Magdalena Jarząbek, odpowiedzialna za część kreatywną kampanii.

– Już od jakiegoś czasu czuję, że nasza bierność wobec stojących przed nami wyzwań klimatycznych jest niemoralna. Brakuje nam wrażliwości na los naszej planety co wynika z braku zrozumienia, że jesteśmy jej częścią. Dlatego racjonalizm Profesora GOZ jest mi szczególnie bliski, uczymy się od siebie nawzajem. Dzięki niemu sam zacząłem żyć w duchu minimalizmu i zero waste, aby produkować jak najmniej śmieci i  zminimalizować zostawiany przeze mnie ślad węglowy. Myślę, że dzięki Profesorowi wszyscy zrozumiemy, że małymi krokami wprowadzimy zmiany – od naszego podwórka po skalę makro. – mówi Tomasz Olejnik.

– Prof. GOZ to postać niekoniecznie prawdziwa choć mówiąca o prawdziwych problemach. Ma inspirować Polaków do zmiany nawyków, a przede wszystkim wzmacniać nasze poczucie, że w życiu to, co robimy, wpływa na otaczający nas świat. To, jak to wszystko się potoczy, zależy od dokonanych przez nas wyborów, które mogą zarówno zwiększyć zatrucie środowiska lub przyczynić się do jego poprawy. Nie chodzi o to, żebyśmy zamknęli się w domu z lampą naftową, dziergając na włóczce czapki na zimę. Spróbujmy żyć mądrzej, aby uczynić świat lepszym. Ostatecznie każdy z nas może dla siebie i swojej społeczności stać się „profesorem” czy „profesorką” GOZ i zacząć zmieniać rzeczywistość. – dodaje Magdalena Jarząbek, creative managerka kampanii „Kraina GOZ”.

Organizatorem kampanii jest Fortum – europejska firma energetyczna, której wizja strategiczna opiera się na „dążeniu do czystszego świata”.

– Cieszymy się, że możemy realizować kampanię, która ma na celu budowanie świadomości społeczeństwa w zakresie gospodarki cyrkularnej. Wierzymy, że skuteczne wdrożenie koncepcji GOZ w praktyce zależy od nas wszystkich – firm, takich jak Fortum, ale też władz, organizacji pozarządowych i wszystkich nas jako świadomych konsumentów i obywateli. – podsumowuje Jacek Ławrecki, dyrektor ds. komunikacji w Fortum.

Więcej o kampanii na stronie: www.krainagoz.pl

 

*Badanie opinii zrealizowane przez firmę badawczą SW Research na zlecenie Fortum, Wytwarzanie i segregacja odpadów – badanie opinii, luty 2021 r.