Grupa inwestorów prywatnych ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, Szwajcarii oraz Niemiec powołała - zarejestrowaną w Polsce i podlegającą polskiemu prawu podatkowemu - spółkę akcyjną pod nazwą Silesian Coal International Group of Companies S.A. z siedzibą w Katowicach. Jedynym celem jej istnienia jest realizacja projektu wydobycia węgla kamiennego z, dotychczas nie udostępnionego i nie eksploatowanego, złoża „Żory-Suszec 1” w gminie Orzesze, województwo śląskie. Projekt górniczy „Orzesze” jest oparty na absolutnie niestandardowym, aczkolwiek znanym w polskim górnictwie, modelu udostępnienia złoża a następnie jego eksploatacji z wykorzystaniem istniejącej infrastruktury powierzchniowej oraz podziemnej, eksploatującej sąsiednie złoże Kopalni Węgla Kamiennego „Krupiński”. Kopalnia „Krupiński” była nowym, uruchomionym w 1984 roku, wybudowanym za kwotę ponad 300 mln USD, nowoczesnym zakładem górniczym należącym, do marca 2017 roku, do Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. Obecnie zarządzany jest przez SRK.

Zgodnie z polskim ustawodawstwem, opisanym zwłaszcza w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. 2011 nr 163 poz. 981, z późn. zm.), Silesian Coal International Group of Companies S.A. rozpoczęła, w 2013 roku, procedurę w celu uzyskania koncesji na wydobycie, metodą głębinową, węgla kamiennego oraz metanu. Planowane wydobycie zakłada eksploatację węgla koksowego, którego deficyt w Europie oraz neutralność wobec Polityki Klimatycznej spowodował zaliczenie tego surowca, przez Unię Europejską, do grupy produktów krytycznych i strategicznych dla celów gospodarczych Unii Europejskiej.

W trakcie, trwającej 8 lat, procedury koncesyjnej zrealizowano następujące etapy formalne:

• W 2013 roku Minister Środowiska udzielił spółce Koncesji na poszukiwanie i rozpoznanie złoża węgla kamiennego. Koncesja została zrealizowana przez spółkę przed terminem, dzięki czemu Skarb Państwa uzyskał bezpłatnie kompletną dokumentację złoża „Żory-Suszec 1”.
• W 2015 roku Minister Środowiska zatwierdził, przedłożoną przez spółkę, Dokumentację geologiczną złoża, która przeszła nieodpłatnie na własność Skarbu Państwa.
• W 2015 roku Wyższy Urząd Górniczy, poprzez swój Oddział w Gliwicach, zaopiniował przedłożony przez spółkę Projekt zagospodarowania złoża, który również nieodpłatnie przeszedł na własność Skarbu Państwa.
• W 2019 roku Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach wydał Decyzję nr WOOŚ.4235.14.2015.IŁ zatwierdzającą środowiskowe uwarunkowania dla przedsięwzięcia polegającego na udostępnieniu i zagospodarowaniu złoża „Żory-Suszec 1” w granicach projektowanego obszaru „Orzesze”.
• W 2019 roku spółka złożyła w Ministerstwie Środowiska kompletny Wniosek - wraz z załącznikami wymienionymi w powyższych punktach 2, 3, 4 - o uzyskanie koncesji na wydobycie węgla i metanu ze złoża „Żory-Suszec 1” w obszarze Orzesze. 

Na zrealizowanie wierceń geologicznych i wszystkich powyżej opisanych kroków, których efekty przeszły w większości na własność Skarbu Państwa, spółka wydała w ciągu 8 lat setki milionów złotych.

Jeszcze w 2016 roku Silesian Coal International Group of Companies S.A. zaoferowała JSW S.A. kwotę 100 mln euro oraz coroczną opłatę w kwocie około 120 mln zł z przeznaczeniem na modernizację Kopalni oraz za korzystanie - równolegle z funkcjonującym zakładem górniczym, wydobywającym węgiel w KWK „Krupiński” - z infrastruktury powierzchniowej i podziemnej tej Kopalni w celu udostępnienia i eksploatacji, objętego postępowaniem koncepcyjnym, złoża „Żory-Suszec 1”. Niestety oferta, pomimo zawarcia umowy wstępnej, została odrzucona. Jej przyjęcie, prawdopodobnie uchroniłoby Krupińskiego przed likwidacją.

Decyzja rządu PO-PSL, o umieszczeniu KWK „Krupiński” w wykazie kopalń przeznaczonych do likwidacji, przedstawionym Komisji Europejskiej, została zrealizowana przez Ministra Energii Pana Krzysztofa Tchórzewskiego, który w dniu 31 marca 2017 roku przeniósł Kopalnię „Krupiński” do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. w celu jej likwidacji. W ten sposób rozpoczął się, trwający nadal, proces likwidacji nowoczesnej Kopalni, wybudowanej ze środków budżetu państwa, uruchomionej w 1984 roku - to znaczy trzeciej najnowszej kopalni w Polsce, po Kopalniach „Budryk” i „Bogdanka”. Na likwidację Kopalni Skarb Państwa przeznaczył 400 mln zł ze środków budżetu państwa, z czego do dziś wydano kwotę ponad 300 mln zł z przeznaczeniem przede wszystkim na osłony socjalne oraz likwidację technologicznych obiektów Kopalni. Według publicznych informacji kwota środków budżetowych przeznaczonych na likwidację została ostatnio podniesiona do poziomu ponad 470 mln złotych.

Model wykorzystania istniejącej, do niedawna kompletnej, infrastruktury dla projektu przygotowanego przez Silesian Coal International Group of Companies S.A. był podyktowany względami: ekonomicznym,  społecznym, jak i ekologicznym, bowiem w ten sposób uniknięto by wznoszenia nowych obiektów przemysłowych w rolniczo-leśnym krajobrazie gminy Orzesze. Od 2016 roku Silesian Coal International Group of Companies S.A. kierowała do różnych organów Państwa Polskiego wiele pism z prośbami o ustalenie warunków dostępności, do roku 2017 – czynnych, a od tego roku od 2017 roku do dziś – likwidowanych, obiektów po Kopalni „Krupiński”. Łącznie skierowano kilkadziesiąt pism do: Prezesa Rady Ministrów, Wiceprezesów Rady Ministrów, Ministra Finansów, Ministra Energii, Ministra Aktywów Państwowych, Parlamentarzystów, Władz Samorządowych, JSW S.A.,  Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. O stanowiskach organów Państwa polskiego w realizowanym projekcie informowano Ambasadorów Państw, z których wywodzą się inwestorzy. Niemal wszystkie pisma pozostały bez jakiejkolwiek reakcji.

Decyzja Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska nie tylko całkowicie podważyła i unieważniła, akceptującą - po 6 latach procedowania - Decyzję Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, ale - co istotniejsze - odmówił ustanowienia warunków środowiskowych dla projektu, niwecząc całe 8-letnie postępowanie i wydatek setek milionów złotych, powołując się na absurdalne uzasadnienie braku alternatywnych rozwiązań. Każda z alternatyw oznaczałaby znaczącą ingerencję w środowisko naturalne, którego ochrona powinna leżeć na sercu Dyrektora Generalnego Ochrony Środowiska. Organ podległy Ministrowi Klimatu i Środowiska nie zastosował procedury, powszechnie stosowanej we wszystkich innych projektach, jak np. przedłużenie okresu postępowania, zwrócenie się do inwestora o kolejne wyjaśnienia, domaganie się zmian w projekcie, ustanowienia własnych warunków, czy nawet odesłanie do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, czyli RDOŚ w Katowicach, ale de facto zamknął projekt, odmawiając ustanowienia warunków. Takiego precedensu nie ma żaden projekt z zakresu gospodarki a tym bardziej o takiej randze dla interesów gospodarczych Polski.

Drugim precedensem jest, trwający od 2017 roku, proces fizycznej likwidacji infrastruktury powierzchniowej i podziemnej Kopalni „Krupiński”, należącej do - podległej Ministrowi Aktywów Państwowych - Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. Od ponad 6 lat Silesian Coal International Group of Companies S.A. deklarowało nabycie części likwidowanej infrastruktury. We wszystkich kilkunastu realizowanych przez SRK S.A. przykładach likwidacji kopalń, majątek tych kopalń był i jest zbywany. Takie postępowanie przysparza przychodów do budżetu państwa i ogranicza wydatki budżetu państwa na ich likwidację, czyli jest zachowaniem absolutnie uzasadnionym. Jedynie oferta nabycia infrastruktury zlikwidowanej Kopalni „Krupiński” nie była nigdy poważnie rozpatrywana. Pytanie czemu? Naprawdę Państwo polskie nie jest zainteresowane powstawaniem finansowanych ze środków niepublicznych projektów przemysłowych?

W powyższej sprawie Silesian Coal International Group of Companies S.A. doczekało się kilkunastu pism z Ministerstwa Energii a potem Ministerstwa Aktywów Państwowych, które za każdym razem innymi, często sprzecznymi, argumentami uzasadniają swój sceptycyzm do oferty Spółki. Absolutnym kuriozum jest ostatnie pismo Sekretarza Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych z dnia 26 kwietnia 2021 roku, w którym autor nie tylko powołuje się na nieistniejące ustawodawstwo, ale - co gorsza - poleca pilną likwidację infrastruktury Kopalni „Krupiński”. Takim postępowaniem organ Państwa Polskiego powoduje niczym nieuzasadnione wydanie kwoty ponad 120 mln zł z budżetu Państwa na likwidację infrastruktury oraz jednocześnie pozbawia budżet Państwa przychodów nw kwocie około 100 mln zł z tytułu sprzedaży nowoczesnej i sprawnej technicznie infrastruktury. Równocześnie Zarząd, należącej w 100% do Skarbu Państwa, Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. z siedzibą w Bytomiu, odmawiając nawet negocjacji handlowych z zainteresowanym nabyciem aktywów, narusza statut kierowanej przez siebie spółki i działa na jej szkodę. Uniemożliwienie realizacji projektu opracowanego i finansowanego przez Silesian Coal International Group of Companies S.A. pozbawia budżetu Państwa wieloletnich - przez około  30 lat - przychodów podatkowych (szacowanych na ok. 200 mln), a budżet Gminy Orzesze pozbawia przychodów na poziomie około 10 mln zł rocznie przez okres około 30 lat.

Szczególne zdziwienie budzi fakt, iż wobec zawartej Umowy Społecznej, dotyczącej transformacji sektora górnictwa węgla kamiennego, gdzie tak problematyczne są kwestie zatrudnienia górników z kopalń przeznaczonych do likwidacji, Państwo Polskie, de facto decyzjami Organów Państwa, unicestwia projekt, który stworzyłby, na co najmniej 30 lat, 1000 miejsc pracy w samej kopalni oraz około 5000 miejsc pracy w jej otoczeniu – i to projekt powstający zupełnie bez udziału środków publicznych Państwa Polskiego.

Spółka infromuje iż projekt „Orzesze” realizowany przez Silesian Coal International Group of Companies S.A.:

• nie jest w żadnym miejscu sprzeczny z Uchwałą Rady Ministrów nr 22/2021  z dnia 2 lutego 2021 roku w sprawie przyjęcia Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku;
• nie jest w żadnym miejscu sprzeczny z treścią programu społeczno-gospodarczego kraju zapisanym w dokumencie pn. Polski Ład;
• nie angażuje żadnych środków publicznych Państwa Polskiego;
• nie angażuje żadnych wydatków ze środków przewidzianych w Krajowym Planie Odbudowy;
• nie ogranicza dostępu gmin województwa śląskiego do przyszłych środków pochodzących z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.

28 maja br. Silesian Coal International Group of Companies S.A. skierowała pismo z apelem
o umożliwienie realizacji projektu do Premiera Rządu Pana Mateusza Morawieckiego,  które do dzisiaj pozostaje bez jakiejkolwiek odpowiedzi.