W październiku 2023 roku zostały wprowadzone zmiany w ustawie o odnawialnych źródłach energii¹, które umożliwiają współdzielenie infrastruktury przyłączeniowej. Rozwiązanie to, znane jako „cable pooling” (CP), to koncepcja umożliwiająca wspólne wykorzystanie przyłącza oraz mocy przyłączeniowej przez co najmniej dwie instalacje odnawialnych źródeł energii. W praktyce oznacza, że różne typy instalacji, takie jak np. farmy wiatrowe i panele fotowoltaiczne, mogą dzielić się infrastrukturą przesyłową wykorzystując swoje unikalne charakterystyki pracy, np. różnice w efektywności w zależności od pory dnia i roku. Dzięki temu rozwiązaniu możliwe jest przyłączenie w jednym miejscu do sieci elektroenergetycznej dwóch lub większej liczby instalacji, które mogą być własnością jednego lub wielu producentów. Inwestorzy stosując CP mogą dążyć do wykorzystania dostępnych mocy przyłączeniowych istniejących elektrowni OZE do zainstalowania kolejnych instalacji w tym samym obszarze dostarczania energii elektrycznej. Taka strategia może stanowić skuteczne rozwiązanie w przypadku odmowy wydania warunków przyłączenia przez operatorów sieci dystrybucyjnej. A to obecnie dotyczy większości wniosków o przyłączenie do sieci. 

Cable pooling, który wcześniej zyskał znacząco na popularności w wielu krajach europejskich zmagających się z ograniczeniami przepustowości sieci elektroenergetycznej, dotarł również do Polski. Warto przyjrzeć się bliżej temu rozwiązaniu, gdyż mimo że CP jest formalnie uregulowany już od dłuższego czasu, nadal budzi wiele wątpliwości praktycznych. 

Cable pooling – zalety i wady
Cable pooling umożliwia maksymalne wykorzystanie potencjału punktu przyłączeniowego, co znacznie wpływa na efektywność wykorzystania istniejącej już infrastruktury sieciowej, zwiększając zainstalowaną moc OZE, bez potrzeby ponoszenia dalszych nakładów na rozbudowę możliwości przyłączeniowych istniejącej sieci. Na współdzieleniu infrastruktury przesyłowej korzystają, co do zasady, wszyscy uczestnicy procesu. Dzięki wykorzystaniu różnych źródeł energii w ramach jednego punktu przyłączeniowego, operatorzy systemów mogą zagwarantować stabilność dostaw i zwiększyć efektywność wykorzystania istniejącej już infrastruktury. Inwestorzy z kolei mogą znacznie szybciej i mniejszym kosztem przyłączyć swoje instalacje do sieci. 
Rozwiązanie to niesie za sobą również szereg innych korzyści. Poprzez konsolidację kabli energetycznych w jedną trasę lub wykorzystanie istniejących tras w celu zmniejszenia kosztów infrastruktury i minimalizacji wpływu na środowisko, dochodzi do optymalizacji infrastruktury kablowej. Dodatkowo, zintegrowanie odnawialnych źródeł energii (OZE) poprzez współdzielenie kabli w ramach integracji nowych źródeł, takich jak farmy wiatrowe lub panele fotowoltaiczne, zwiększa udział energii odnawialnej w ogólnej produkcji energii.
CP nie jest jednak wolny od wad. Przede wszystkim to rozwiązanie wymaga ścisłej współpracy między wieloma operatorami sieci, co może stanowić komplikacje zarówno prawne, jak i ekonomiczne. Co więcej, dla skutecznego zastosowania rozwiązań CP niezbędne jest szczegółowe określenie warunków oraz zasad współdzielenia infrastruktury, tak by zapewnić wszystkim beneficjentom równomierne korzyści. Rozwiązanie to nie gwarantuje efektywności na obszarach gęsto zabudowanych. 

CP w praktyce, czyli dużo wątpliwości
Mimo że regulacje dotyczące CP weszły w życie już w październiku 2023 roku, procedura przyłączenia do sieci w ramach tej metody nadal wzbudza liczne wątpliwości. Przede wszystkim, zgodnie z obecnymi regulacjami, nowi inwestorzy w źródła odnawialne energii mogą ubiegać się o wykorzystanie mocy, która już została przyznana innej firmie, a nie są uprawnieni do współdzielenia infrastruktury technicznej przyłączenia. W związku z tym muszą negocjować warunki przyłączenia z odpowiednim operatorem systemu dystrybucyjnego. 
Ponadto nie ma możliwości umówienia się bezpośrednio między dwoma przedsiębiorcami, którzy chcą wspólnie korzystać z mocy przyłączeniowej i infrastruktury. Decyzja o możliwości podłączenia w danym miejscu większej liczby źródeł energii odnawialnej, nawet gdy generowana przez nie energia jest komplementarna, nadal należy do operatorów sieci.
Co więcej, dla instalacji odnawialnych źródeł energii przyłączonych do sieci w jednym punkcie przyłączenia wydawane są wspólne warunki. Jednak każda z tych instalacji OZE, podłączona do sieci elektroenergetycznej w ramach CP, powinna posiadać swój własny punkt pomiarowy. Wspomniane warunki wymagają doprecyzowania, a jak dotąd więcej jest wątpliwości niż wyjaśnień.