Niewidzialne zagrożenie

Każdego roku w Unii Europejskiej emitowanych jest kilka milionów ton gazu SF6. Według BBC zaledwie jeden jego kilogram to dla środowiska taki sam koszt jak lot 24 pasażerów z Londynu do Nowego Jorku i z powrotem. W samym 2017 roku wycieki gazu SF6 w Europie spowodowały zanieczyszczenie równe 1,3 mln dodatkowych samochodów na drogach. Problemem jest też utylizacja. Raz uwolniony do atmosfery, pozostaje w niej nawet przez 3200 lat.

Czy OZE paradoksalnie pogarsza sprawę?

Choć wydaje się to kuriozalne, w ostatnich latach negatywny wpływ gazu SF6 na efekt cieplarniany został dodatkowo spotęgowany przez rozwój ekologicznych źródeł energii. Dotąd energia wytwarzana była bowiem w stosunkowo niewielu dużych instalacjach, takich jak elektrownie węglowe i gazowe. Rozwój OZE i budowa wielu mniejszych elektrowni wiatrowych czy słonecznych decentralizuje sieć. Każdy z tych obiektów wymaga własnego zestawu rozdzielnic, które w znacznej większości zawierają ten silnie cieplarniany gaz i tym samym stwarzają zagrożenie dla środowiska. Paradoksalnie więc spowalnia to spełnianie założeń programu działań na rzecz klimatu Unii Europejskiej, który zakłada ograniczenie do 2030 r. emisji gazów cieplarnianych o 40%, w porównaniu z poziomem z 1990 r.

Wysoko cieplarniany gaz SF6 nie jest jednak jedynym dostępnym medium izolacyjnym w rozdzielnicach, na które jesteśmy skazani. Od wielu lat na rynku istnieje bowiem bezpieczna i przyjazna dla środowiska technologia próżniowa stosowana w małogabarytowych rozdzielnicach średniego napięcia. Taką ekologiczną rozdzielnicą SN, stworzoną szczególnie z myślą o stacjach transformatorowych do farm fotowoltaicznych, jest XIRIA. Jest to flagowy produkt firmy EATON, rozwijany od 60ciu lat.

– Zakupiona dziś rozdzielnica, wykorzystująca szkodliwy gaz SF6, może być używana nawet przez kilkadziesiąt lat. Pozostawienie tej technologii na rynku oznacza dalsze ryzyko wycieków substancji i dodatkowe pogłębianie niekorzystnych zmian klimatycznych. Gaz będzie utrzymywał się w atmosferze przez kilka tysiącleci, dlatego konieczne jest nagłaśnianie problemu i zwiększanie świadomości w sektorze energetycznym. Może to sprawić, że więcej przetargów będzie rozpisywanych z myślą o środowisku, a firmy i zakłady będą chciały same wziąć odpowiedzialność za minimalizowanie emisji SF6 oraz dawać przykład przyjaznych klimatowi rozwiązań także w zewnętrznym otoczeniu biznesowym – wskazuje Mariusz Hudyga, Product Manager w firmie Eaton.

Firma Eaton jest pierwszym producentem, który wprowadził ekologiczne rozdzielnice niezawierające gazu SF6. Od 2002 roku dostępna jest rozdzielnica średniego napięcia z izolacją powietrzną i stałą oraz technologią łączenia w próżni. Xiria - jedyna przyjazna dla środowiska małogabarytowa rozdzielnica SN stosowana jest m.in. w elektrowniach słonecznych, budynkach komercyjnych i przemysłowych, centrach przetwarzania danych, infrastrukturze drogowej i kolejowej oraz w sieciach dużych operatorów na całym świecie m.in. w centrum przetwarzania danych London One czy najdłuższym tunelu lądowym Gaasperdammer w Holandii.

[1] https://www.esrl.noaa.gov/gmd/ccgg/trends/data.html