Elektrociepłownia w Bytomiu uważana jest za jeden z najciekawszych zabytków industrialnej historii Śląska, za symbol epoki węgla i stali.

Monumentalny obiekt, który przypomina gigantyczną świątynię, jest wprawdzie częścią Szlaku Zabytków Techniki woj. śląskiego, jednak od dłuższego czasu nie był udostępniany zwiedzającym. Brak dalszej dostępności zabytku dla turystów mógł skutkować wykluczeniem obiektu ze szlaku, na którym znajduje się od 2010 r.

Jak jednak podało we wtorek biuro prasowe urzędu marszałkowskiego, samorząd woj. śląskiego, który zarządza Szlakiem Zabytków Techniki, podpisał właśnie z nowym właścicielem EC Szombierki, spółką Rezonator, umowę regulującą przynależność tego obiektu do sieci.

Dzięki niej obiekt zostanie częściowo udostępniony turystom 10 czerwca w czasie Industriady, czyli święta Szlaku Zabytków Techniki. Jednocześnie EC Szombierki wciąż pozostaje "obiektem w zagrożeniu", co oznacza konieczność zaplanowania i wdrożenia tam działań naprawczych.

"Cieszę się, że podczas tegorocznej Industriady (obiekt - PAP) będzie dostępny dla odwiedzających. Jednocześnie chcę podkreślić, że Województwo Śląskie oczekuje na przedstawienie przez spółkę Rezonator programu naprawczego, na podstawie którego zostanie podjęta decyzja o dalszej przynależności obiektu do Szlaku. Na przedstawienie planu właściciele zabytku mają jeszcze około trzech miesięcy" – powiedział członek zarządu woj. śląskiego Henryk Mercik.

Pełen program tegorocznej Industriady ma być podany 18 maja. Od tego dnia będzie też można dokonywać rezerwacji na zwiedzanie EC Szombierki.

Przed niecałym rokiem zawarto trójstronne porozumienie ws. sprzedaży EC Szombierki między ówczesnym właścicielem obiektu koncernem Fortum, samorządem Bytomia oraz wskazaną przez to miasto spółką Rezonator, która jesienią zeszłego roku nabyła obiekt.

Sprzedaż elektrociepłowni oceniano jako krok w kierunku jej zabezpieczenia i przystosowania do nowych funkcji. W ostatnich latach społecznicy i miłośnicy regionu coraz częściej bowiem alarmowali, że wraz z wygaszaniem produkcji obiekt, którego architektura mniej przypomina typową fabrykę, a bardziej kojarzy się z gigantyczną świątynią, stopniowo niszczeje i pada ofiarą złodziei złomu.

Kompleks elektrociepłowni w bytomskiej dzielnicy Szombierki zbudowano w 1920 r. Inwestorem i pierwszym właścicielem elektrowni była należąca do górnośląskiej linii rodu Schaffgotshów spółka Schaffgotsh Bergwerksgesellschaft. Nominalna moc 100 MW stawiała Szombierki wśród największych elektrowni w Niemczech i Europie.

Projektantami kompleksu byli kuzynowie Zillmann, twórcy m.in. zabytkowego osiedla robotniczego Nikiszowiec w Katowicach. Architektura elektrociepłowni inspirowana jest średniowiecznymi zamkami pruskimi - obiekt ma potężne ceglane mury, strzeliste okna i wewnętrzny dziedziniec oraz charakterystyczne trzy 120-metrowe kominy i wieżę zegarową.

Ze względu na architekturę i klimat obiekt z wygaszaną stopniowo produkcją od połowy lat 90. wykorzystywano do organizowania różnych imprez. W hali dawnej maszynowni z balkonami i krużgankami odbywały się m.in. koncerty i wystawy, warsztaty tańca i plenery artystyczne.

Elektrociepłownię przed kilku laty przejął fiński koncern Fortum, który prowadził w Szombierkach tylko okresową, letnią produkcję ciepła.

W styczniu 2014 r. EC Szombierki wpisano na listę zabytków woj. śląskiego.

Szlak Zabytków Techniki Woj. Śląskiego, na którym znalazły się najbardziej interesujące obiekty industrialne regionu, utworzył samorząd województwa. Każdego roku odwiedza go wielu turystów, którzy mieli dotąd do dyspozycji 36 najważniejszych i najciekawszych industrialnych zabytków prezentujących dziedzictwo przemysłowe regionu (od stycznia do Szlaku dołączyło sześć nowych obiektów).

Reprezentują one tradycje górnicze, hutnicze, energetykę, kolejnictwo, łączność, włókiennictwo, produkcję wody oraz przemysł spożywczy. Na Szlaku znajdują się m.in. kopalnie, osiedla robotnicze, browary, fabryki, koleje wąskotorowe i muzea.

(PAP)

Fot. 123rf