Gazowa Dyrektywa UE i kompromis w sprawie Nordstream II korzystny czy nie?
Polska (wraz z koalicją innych państw łącznie 10 w pełni popierających, 3 -4 częściowo) pragnęła aby gazociągi morskie (przebiegające poza lądowymi granicami państw Unii ale w obrębie morskich obszarów terytorialnych) podlegały przepisom tzw. trzeciego pakietu energetycznego (do tej pory w sprawie rurociągów morskich nie było precyzyjnego ustawodawstwa co było wykorzystywane aby ominąć ograniczenia unijne). Co dają te regulacje – przede wszystkim konieczność tzw. unboundlingu – rozdziału obrotu od przesyłu – czyli rozważając już bezpośrednio Nordstream II – Gazprom jako firma inwestująca w gazociąg aby sprzedać swój gaz, nie mógłby być jednocześnie jego operatorem (nadzorować przesył) a musiałoby to zostać przekazane dla niezależnej firmy powołanej i nadzorowanej zgodnie z prawem unijnym.
Operator gazociągu musiałby zachowywać niezależność i udostępniać moce przesyłowe, transparentnie i na zasadach rynkowych dla wszystkich graczy na rynku gazowym. Trudno sobie oczywiście wyobrazić żeby dało to możliwość kupowania gazu przez Nordstream II od innego dostawcy niż Gazprom (strona rosyjska na zasilaniu gazem raczej nie dopuściła by do otwartej konkurencji) ale już same stawki za przesył gazu (opłaty) musiałyby być transparentne (i tańsze) i nie płynęłyby bezpośrednio do Gazpromu (i konsorcjum firm z nim związanych) co oczywiście obniżałoby rentowność całego projektu (jak tez uniemożliwiało rodzaj gry rynkowej i preferowania niektórych odbiorców, dawania dodatkowych upustów lub dodatkowych podwyżek a przede wszystkim jawnego blokowania i dyskryminowania niektórych kupujących). Istotnym ograniczeniem byłby także czas – bo cały wymagany pakietem unboundling opóźniłby proces samej budowy (a tu optymistyczny termin planowany na koniec 2019). Ostatnie lata to więc gra europejskich krajów z których firmy były zaangażowane w budowę Nordstream II (Niemcy, Holandia, Belgia, Austria) aby w ogóle nie podjąć jakiejkolwiek decyzji (a wiec wybudować gazociąg i uznać że powstał przed jakimikolwiek europejskimi konsekwencjami prawnymi) a przede wszystkim Polską, która widzi niebezpieczeństwo ograniczenia tranzytu rosyjskiego gazu przez Polskę (jak i przez Ukrainę) i wraz z innymi rosyjskimi przedsięwzięciami (jak np. prawie całkowite wydzierżawienie mocy przesyłowych gazociągu OPAL idącego we wschodnich Niemczech) które naturalnie monopolizowały rynek i uniemożliwiały Polsce swobodną dywersyfikacje i nacisk poprzez utrzymanie tranzytu do innych krajów Europy przez polskie rurociągi. Na to Polska, w swojej strategii odpowiadała tez rozwijaniem gazoportu LNG Świnoujście i projekt Bramy Północnej (Baltic Pipe) – połączenia gazowego z zachodnioeuropejskimi gazociągami i dostawami gazu np. z Norwegii).
Uproszczona strategia stron: Gazowe „kleszcze” Rosji – Nordstream II (55 mld m3 rocznie) i TurkishStream (31 mld m3) na południu oraz gazoport LNG (blisko 3 mld m3) w Kaliningradzie. Polska koncepcja to gazoport LNG Świnoujście (obecnie 5 z rozbudową do 7,5 mld m3) i Baltic Pipe (8-10 mld m3). Przy rozważaniu alternatywnych dostaw jest jeszcze gazoport LNG na Litwie (1,5 i ewentualna rozbudowa do 3,8 mld m3)
Jaki wynik kompromisu ?
Polsce (i jej sojusznikom w tych negocjacjach) nie udało się osiągnąć pełnego sukcesu (pomimo niespodziewanego ale tylko częściowego poparcia Francji, która w kluczowych momentach zaproponowała własne poprawki do uzgodnień). Nordstream II (jak i morskie gazociągi) nie został w pełni podany europejskiemu prawu (pakiet energetyczny) ale tylko w części – bezpośrednio przebiegającej przez wody terytorialne ostatniego państwa unijnego (przed końcem rurociągu – czyli w tym przypadku Niemiec).
Cały artykuł dostępny na konradswirski.blog.tt.com.pl
Komentarze