• Jak każde przedsiębiorstwo energetyki cieplnej musicie sprostać zaostrzającym się wymogom w zakresie ochrony środowiska. Jak wygląda sytuacja w ZEC S.A. w tym obszarze?

Znajdujemy się na podobnym etapie, jak reszta małego ciepłownictwa. Nasza spółka to 11 systemów cieplnych, w tym systemy kogeneracyjne. Ta kogeneracja jest u nas szczególna, bo jako jedno z niewielu przedsiębiorstw w Polsce zużywamy gaz kopalniany, czyli metan, produkując z niego cały wolumen naszej energii elektrycznej.

A jeśli chodzi o przygotowania do regulacji środowiskowych – to dla nas duże wyzwanie. Prawie 90% małych systemów ciepłowniczych w Polsce, w myśl ustawy, jest „nieefektywnych” , w tym i nasz. Rozważamy różne możliwości spełnienia wymagań dyrektywy MCP. Myślimy m.in. o kogeneracji na metanie, pogłębiając współpracę z firmami górniczymi.

• A jak z potencjałem na takie jednostki?

Wszytko zależy od dostępności metanu w danej lokalizacji, jednak miejsc, gdzie jest to możliwe, można znaleźć całkiem sporo. Spalanie metanu jest też bardzo dobre dla środowiska, ponieważ to gaz dużo bardziej szkodliwy dla atmosfery niż CO2. Przed nami oraz przed sektorem górniczym jednak jeszcze dużo pracy, aby jeszcze efektywniej metan wykorzystywać. Inną ciekawą perspektywą jest metan z drogi zamkniętej, czyli kopalni przeznaczonych do likwidacji. Widzimy spory potencjał w tym paliwie z zamkniętych wyrobisk – tzw. metanie AMM (Abandoned Mine Methane). Obecnie nie ma w Polsce dużych doświadczeń na tym polu, natomiast mamy je w grupie Dalkia i wśród jej partnerów we Francji, gdzie transformacja górnictwa odbyła się kilkadziesiąt lat temu. Chcemy te doświadczenia wykorzystać i w zasobach Spółki Restrukturyzacji Kopalń znaleźć źródło paliwa dla naszych jednostek.

• Jak wyglądają prace na tym polu?

Jesteśmy w trakcie rozmów ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń, ale przed nami jeszcze długa droga. W pierwszej kolejności chcielibyśmy wybrać jeden projekt, na którym skupilibyśmy całą naszą uwagę. Potencjalne lokalizacje niestety często nie znajdują się w pobliżu sieci ciepłowniczej, więc musielibyśmy najpierw pieczołowicie przeprowadzić badania geologiczne istniejących zasobów. Podczas analizy ekonomicznej całego projektu trzeba wziąć pod uwagę, gdzie znajdzie się źródło gazu, w jakiej odległości od sieci ciepłowniczej i sieci dystrybucyjnej energii elektrycznej – to będzie miało wpływ na opłacalność przedsięwzięcia. W pilotażowej instalacji chcielibyśmy zainstalować silnik gazowy i wyprowadzić do sieci zarówno ciepło, jak i energię elektryczną.

• Czy projekt będzie opłacalny?

Ciężko powiedzieć, najpierw musimy mieć wybrane miejsce. Natomiast widzę w tym potencjał, jest to dobre wykorzystanie szkodliwego gazu oraz zagospodarowanie terenów poprzemysłowych.

• Wspomniał pan o wsparciu dla kogeneracji. Obecny projekt wprowadzi kilka zmian, np. dla energetyki przemysłowej.

Kogeneracja ma na celu wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w jak najbardziej efektywny sposób. Powinno to przynosić taki efekt, że emitujemy mniej CO2 i oszczędzamy energię pierwotną. Więc pytanie, co legislator chce osiągnąć wprowadzając zmiany? Jeżeli celem jest promowanie efektywnych sposobów wytwórczych bez względu na to, kto jest konsumentem energii elektrycznej, to zapis o wsparciu powinien dotyczyć również przemysłu. My stanęliśmy przed podobnym problemem kilka miesięcy temu, gdy w pierwszym etapie ustawy metan nie był traktowany wyjątkowo. Natomiast po ewaluacji, po rozmowach wielu zainteresowanych produkcją z metanu ustawa się zmieniła.

• Czy możliwa zmiana regulacji o promowaniu nie tylko efektywnych systemów byłaby dla państwa dużym wsparciem?

W tym momencie sprawa jest prosta – promowany jest tylko efektywny system ciepłowniczy. Każdy rozumie, że to przywilej i dostęp do wsparcia publicznego. Od 2021 roku na skutek rozporządzenia ministerstwa infrastruktury i budownictwa, w którym jest mowa o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki, między innymi podłączane do infrastruktury ciepłowniczej, deweloperzy zostaną zobligowani na podstawie analizy do wybrania najbardziej efektywnego i czystego źródła ciepła – jeśli okoliczny system ciepłowniczy nie będzie efektywny, może nie być wybrany. W tym momencie z jednej strony mamy taką sytuację, że 90% systemów ciepłowniczych – tych najpopularniejszych, do 50 MW – nie ma odpowiedniego statusu, więc za kilka lat już całkiem przestaną się rozwijać, gdyż nie będą podłączane nowe budynki. A z drugiej strony, nie ma możliwości poprawy tej efektywności, ponieważ nie ma wsparcia finansowego.
 

• Jaki plan na rozwój ma więc ZEC S.A.?

Myślimy o następujących kierunkach: kogeneracja gazowa, która – patrząc na projekt ustawy – będzie wspierana, a także biomasa lub RDF. Tutaj analizujemy dostępność paliwa i warunki, jakie lokalnie oferują dostawcy. Innym kierunkiem, który będziemy brali pod uwagę, jest geotermia. W naszym przypadku myślimy o geotermii wykorzystującej wody pogórnicze. W zamkniętych kopalniach znajdują się bowiem wody o temperaturze powyżej 20 stopni i jeżeli takie warunki będą w pobliżu naszych sieci ciepłowniczych, to widzimy szansę na instalację pomp ciepła w tych lokalizacjach.

• Mówiąc o biomasie – w jakim zakresie chcecie ją wykorzystywać?

Dzisiaj rozważamy jej współspalanie. Jesteśmy po testach peletów, ale także testowaliśmy biomasę toryfikowaną, która – mimo że bardzo droga – posiada najbardziej zbliżone parametry do węgla, dzięki czemu jest najbardziej bezpieczna.